İZMİR (AA) – HALİL FİDAN – Ege Üniversitesi Botanik Bahçesi ile Herbaryum Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Yıldırım ve ekibi, Aydın'ın Söke ilçesi sınırlarındaki Beşparmak Dağı'nda tespit edilen yeni bir kazgagası (corydalis) türünü bilim dünyasına kazandırdı.
Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahi Anabilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi Varol Aydın, mart ayında Aydın ile Muğla sınırlarında yer alan ve "Latmos" olarak bilinen Beşparmak Dağı'nda yaptığı gezi sırasında farklı olduğunu düşündüğü bir bitkinin fotoğraflarını çekerek Prof. Dr. Hasan Yıldırım'a gönderdi.
Yıldırım, yaptığı araştırma sonucunda bitkinin literatürde kaydının olmadığını belirledi.
Prof. Dr. Hasan Yıldırım ve Varol Aydın, bitkinin bulunduğu mevkide çalışmalar gerçekleştirdi.
Doktora öğrencisi Tuğkan Özdöl ile Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesinden Dr. Öğretim Görevlisi Kenan Akbaş'ın da dahil olduğu saha ve laboratuvar çalışmasının ardından hazırlanan bilimsel makale, Finlandiya merkezli uluslararası hakemli dergi Annales Botanici Fennici'de yayımlandı.
Bu sayede bilim dünyasına kazandırılan bitkiye "Latmos kazgagası" adı verildi. Bitkinin bilimsel ismi, keşfi yapan Varol Aydın'a atıfla "Corydalis varolaydinii" oldu.
Prof. Dr. Hasan Yıldırım, AA muhabirine, bilim dünyasına tanıtılan bu bitkinin dünyada sadece Latmos bölgesi sınırları içerisinde yayılış gösterdiğini belirtti.
Aydın ve Muğla il sınırları içerisinde uzanan Beşparmak Dağı'nın, Bafa Gölü'nün doğusunda ve Batı Menteşe Dağları sisteminde yer aldığını aktaran Yıldırım, kazgagası cinsinin dünya genelinde yaklaşık 500 türe sahip olduğunu ve haşhaşgiller (papaveraceae) ailesinin tür bakımından en zengin cinslerinden olduğunu anlattı.
– Latmos için koruma statüsü talebi
Yıldırım, bitkinin keşfedildiği alanın önemine değinerek, şunları kaydetti:
"Kazgagası olarak bilinen corydalis cinsi, dünyada yaklaşık 500 kadar türle temsil edilmekte. Ülkemizde bu türle beraber 16 tane tür oldu ve bunlardan 7'si ülkemiz için endemik. Bu bitkinin yayılış noktası sadece Latmos. Latmos oldukça önemli bir antik kent. Batı Anadolu'daki ilk yerleşim yerlerinden biridir. 8 bin yıl önceye ait insanların burada kaya resimlerine ulaşmaktayız. Karya Bölgesinin önemli bir parçası olan Latmos Antik Kenti, geçmişten günümüze kadar bir yerleşim alanı olmuştur."
Bölgenin yaban hayatı, flora ve faunasının madencilik çalışmalarından olumsuz etkilendiğini vurgulayan Yıldırım, bu özel bölgenin daha iyi korunması gerektiğini dile getirdi.
Yıldırım, Latmos'u bütünüyle koruyacak bir statü sağlanmasının önemine değinerek, "Yoksa dünyanın çok değerli bir doğal ve kültürel miras alanı olan Latmos'u ve dünyada sadece Latmos'ta bulunan bitki türlerini yakın bir gelecekte maalesef yitirmiş olacağız." ifadelerini kullandı.
