BUDAPEŞTE (AA) – Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Macaristan’ın gündeminde yer alan ABD yapımı HIMARS çoklu roketatar sistemiyle ilgili ”HIMARS’a alternatif ürünleri biz Türkiye’de üretiyoruz bunlarla ilgili de ihtiyaç varsa biz bu ürünlerle ilgili gerekli desteği vermeye hazırız.” dedi.
Resmi ziyaret kapsamında Macaristan’da bulunan Varank, Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanlığı binasında düzenlenen Türkiye-Macaristan 8. Dönem Karma Ekonomik Komisyon (KEK) Toplantısı’na katıldı.
Toplantı sonrası Macaristan Dışişleri ve Ticaret Bakanı Peter Szijjarto ile ortak basın toplantısı düzenleyen Varank, karşılıklı üst düzey ziyaretlerle, kurulan istişare mekanizmaları ve yapılan yatırımlarla, iki ülke arasındaki ilişkilerde her alanda muazzam ivme yakalandığını söyledi.
Kendisine tevdi edilen liyakat nişanının iki ülke arasındaki durumun göstergesi olduğunu belirten Varank, ”Bu nişanı ülkem adına kabul ederken ilişkilerimize katkı sağlamış olmaktan dolayı onur duyduğumu da ifade etmek isterim. Özellikle ülkemin bağımsızlık mücadelesinin yüzüncü yılı olan 2023’te bu nişanı almak bu durumu çok daha anlamlı kılıyor. Bu liyakat nişanının, ilerleyen yıllarda bizim yerimizde görev yapacak mevkidaşlarımızın taşıyacakları sorumluluğa da örnek olacağına inanıyorum.” dedi.
Macaristan’ın, Türkiye’nin Avrupa’daki en önemli müttefiklerinden birisi olduğunu, bu ilişkinin sadece ekonomik ve ticaretle sınırlı olmadığına işaret eden Varank, ”Başta NATO, Avrupa Birliği (AB), Avrupa Konseyi ve Türk Devletleri Teşkilatı olmak üzere uluslararası ve bölgesel kuruluşlar çerçevesinde yakın siyasi işbirliği ve koordinasyonumuz var.” diye konuştu.
– Savunma sanayisinde işbirliği devam edecek
Savunma sanayisinin son zamanlarda iki ülke arasında işbirliğinin arttığı bir alan olduğunu, Macaristan’ın yurt dışından aldığı zırhlı araçların bir kısmını Türkiye tedarik etmeye başladığını ifade eden Varank, ”Bunlarla ilgili yaptığımız görüşmelerde Macaristan’ın bundan memnun olduğunu, Türk şirketlerinin bu ilişkiden memnun olduğunu gördük. Önümüzdeki dönemde de biz bu süreci devam ettireceğiz. Savunma sanayisi anlamında Macaristan’ın en önemli ortaklarından bir tanesi olmak istiyoruz. Bildiğiniz gibi Türkiye insansız hava araçlarında çok ciddi bir oyuncu. Şu an dünyanın en önemli oyuncularından bir tanesi. Bu kabiliyetimizi de dost ve müttefik Macaristan’la paylaşmaya hazırız. Bu alanlarda da gerekli işbirliği görüşmelerini yapıyoruz.” dedi.
– 2024 Türkiye-Macaristan Kültür Yılı olarak kutlanacak
Macaristan’ın, Türkiye’nin AB üyelik sürecine başından beri en güçlü desteği vermeyi sürdürdüğüne dikkat çeken Varank, iki ülke arasındaki dostluk anlaşmasının 100’üncü yıl dönümü münasebetiyle 2024’ün Türkiye-Macaristan Kültür Yılı olarak kutlanacağını, 2025’in ise Teknoloji Yılı olarak planlandığını aktardı.
İkili ilişkileri daha da ileriye taşımak ve derinleştirmek için hem Türkiye hem de Macaristan’ın güçlü bir irade ortaya koyduğunu dile getiren Varank, şunları kaydetti:
”Bugün Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığımız (KOSGEB) ile Macaristan İhracatı Teşvik Ajansı (HEPA) arasında bir mutabakat zaptı imzaladık. Ardından teknik heyetlerimizin uzun süredir üzerinde çalışıp mutabık kaldıkları Karma Ekonomik Komisyonu mutabakat zaptını imzaladık. Yıl boyu sürdürdüğümüz müzakereler her zaman olduğu gibi karşılıklı anlayış atmosferinde gerçekleşti. Her iki ülke de ekonomik ve ticari ilişkilerimizi çeşitlendirme ve geliştirme konusunda iradesini kararlılıkla ortaya koydu. Karşılıklı yatırımlar ve müteahhitlik hizmetlerinden üçüncü ülkelerdeki işbirliklerine, bilim ve teknolojiden yeşil dönüşüme, enerjiden tarıma, sağlıktan turizme daha pek çok alanda mevcut işbirliğimizi daha da güçlendireceğiz.”
İkili ilişkilerde karşılaşılan sorunları diyalogla ve Bakan Szijjarto’nun desteğiyle çözüme kavuşturduklarını ifade eden Varank, Türk iş insanlarıyla yaptığı toplantıda kendisine aktarılan sorunları Szijjarto’ya aktardığını ve bunların çözümü konusunda gerekli adımların atılacağını söyledi.
– ”Türkiye enerjide bir hub olma noktasında kararlı adımlarla ilerliyor”
Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı’nı küresel enerji krizi gölgesinde gerçekleştirdiklerini belirten Varank, enerjide dışa olan bağımlılığın azaltılması ve ülkelerin bu alandaki yetkinliklerinin ortak proje ve yatırımlara dönüşmesi için daha fazla çaba sarf etmeleri gerektiğini vurguladı.
Türkiye olarak hem güneş hem rüzgar enerjisinde kapasiteyi artırmak için adımlar attıklarını dile getiren Varank, ”Türkiye enerjide bir hub olma noktasında kararlı adımlarla ilerliyor. Biliyorsunuz Azerbaycan’dan gelen hattın kapasitesini önümüzdeki dönemde iki katına çıkarıyoruz. Yine Türkiye’de Trakya’da yeni bir enerji terminalinin de hazırlıkları bitmek üzere. Buradan da ülkemize doğal gaz gelmeye başlayacak. Son zamanda Karadeniz’de doğal gazda büyük bir keşif yaptık. Hidrokarbon kaynaklı Türkiye’nin hub olması tabii ki bize önemli katkılar sağlayacak ama biz bu kabiliyetimizi, gücümüzü de elbette dost ve müttefik ülkelerle paylaşmaya devam edeceğiz. Macaristan’la olan ilişkilerimizi de sıkı bir şekilde sürdürerek Macaristan’ın ihtiyacının nasıl karşılayabiliriz bunlarla ilgili de elimizden gelen desteği vermeye devam edeceğiz.” ifadelerini kullandı.
– TürkAkım, Macaristan’ın doğal gaz tedariğinde önemli rol oynuyor
Macaristan Dışişleri ve Ticaret Bakanı Peter Szijjarto ise Avrupa’nın savaş nedeniyle ciddi kriz yaşadığını, Türkiye ile Macaristan arasındaki işbirliğinden dolayı ülkesinin enerji güvenliğinin garanti altında olduğunu söyledi.
TürkAkım Doğal Gaz Boru Hattı’nın ülkesinin doğal gaz tedariğinde önemli rol oynadığına işaret eden Szijjarto, ”TürkAkım Doğal Gaz Boru Hattı, Avrupa’da, Doğu-Batı arasında yüzde 100 kapasite ile çalışan ve ülkemizin enerji güvenliğini sağlayan tek güvenilir boru hattı. Geçen yıl Macaristan’a toplam tüketiminin yaklaşık yarısı olan 4,8 milyar metreküp doğal gaz bu yolla ulaştı.” dedi.
Ülkesinin enerji tedariğini çeşitlendirmek için bazı adımları attığını belirten Szijjarto, bu kapsamda en gerçekçi seçeneğin Azerbaycan gazının yanı sıra Türkiye limanlarına getirilecek olan sıvılaştırılmış doğal gazın (LNG) Macaristan’a ulaştırılması olduğunu söyledi.
İki ülke arasındaki ikili ticaretin geçen yıl rekor kırdığını, Macaristan’da 100 Türk şirketinin yaklaşık 2 bin 200 kişiyi istihdam ettiğini kaydeden Szijjarto ayrıca, Rusya-Ukrayna arasındaki barış görüşmelerine yönelik umut veren tek adımı tahıl koridoru ile Türkiye’nin attığını belirtti.
Macar gazetecinin, ülkenin gündeminde yer alan ABD yapımı HIMARS çoklu roketatar sistemlerinin satın alınıp alınmayacağına yönelik sorusuna ilk olarak Bakan Varank yanıt verdi.
Varank “Macaristan (HIMARS konusunda) bir adım atacak mı atmayacak mı bilmiyorum ama şunu söyleyebilirim; ona alternatif ürünleri biz Türkiye’de üretiyoruz. Bunlarla ilgili de ihtiyaç varsa biz bu ürünlerle ilgili gerekli desteği vermeye hazırız.” değerlendirmesinde bulundu.
Bu soruya Szijjarto da “Macar ordusunun silahlarını yeniliyoruz. Silahları satın alınca ilk olarak müttefikler aklımıza geliyor. NATO ülkeleri, mesela Türkiye ve diğer NATO müttefikleri. Türkiye ile de anlaşmamız var. Masada açık teklifler var. Tabii ki bütün bunları ilk olarak Savunma Bakanlığı daha sonra da hükümet değerlendiriyor.” yanıtını verdi.
Basın toplantısı öncesi Varank ve Szijjarto, Türkiye-Macaristan Karma Ekonomik Komisyon Toplantı Protokolü ile KOSGEB ve HEPA arasında eylem planı anlaşmasını imzaladı.
Bakan Varank’a, iki ülke ilişkilerine yaptığı katkıdan dolayı Macaristan Liyakat Nişanı takdim edildi.
Toplantıya, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Çetin Ali Dönmez, Türkiye’nin Budapeşte Büyükelçisi Gülşen Karanis Ekşioğlu, Macaristan’ın Ankara Büyükelçisi Viktor Matis ile KOSGEB Başkanı Hasan Basri Kurt da katıldı.
