İSTANBUL (AA) – AİŞE HÜMEYRA BULOVALI – Bu yıl "Sınırsız Bir Dünya" temasıyla yola çıkan "7. Uluslararası İstanbul Arapça Kitap Fuarı", bu akşam sona eriyor.
Anadolu Ajansının Global İletişim Ortağı olduğu İstanbul Fuar Merkezi'nde devam eden etkinlik, Türk edebiyatının yurt dışına açılımı adına yeni pazarlara kapı aralarken, aynı zamanda son 6 yılda 2 binden fazla eserin Türkçeden Arapçaya tercüme edilmesine öncülük etti.
Fuarın düzenlenmeye başladığı 2016'dan itibaren Türkiye'de sayıları 16 olan yabancı yayınevi ve kitap satış ofisi sayısı, fuarın yayıncılık sektörüne sunduğu katkılarla bu yıl itibariyle 80'i geçti.
Bu sene de Türkiye'deki yayıncılar, akademisyenler, edebiyatçılar, yazarlar, ressamlar, grafik tasarımcıları ve matbaa sektörünün temsilcileri ile yurt dışından gelen yayıncılar, fuarda "Business Center / Right Corner" bölümünde görüşme yapabiliyor.
– "Türk yayıncısının sınırları aştığını görüyoruz"
Fuar Koordinatörü ve AKDEM Telif Hakları ve Tercüme Ajansı Kurucusu Dr. Muhammed Ağırakça, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu yıl fuarda ilk kez kurulan Telif Bölümü'nde yabancı yayıncıların Türk edebiyatından telif alımları üzerine çalıştıklarını söyledi.
Ağırakça, ciddi anlamda yurt dışından Türk edebiyatına bir yöneliş olduğuna dikkati çekerek, "Burada örneğin Sudanlı bir yayıncı, Sadık Yalsızuçanlar'ın 'Deli Tomarı' kitabını Arapçaya çevirmek için başvuruda bulundu. Onun dışında Faslı yayıncılarımız vardı, farklı kitaplar aldılar. Çocuk kitaplarına yönelik özel ilgisi olan yayıncılar var. Onların da burada telif satışlarını gerçekleştiriyoruz. Aslında bütün bunlar belki de 6, 7 senedir uzun bir hikayenin bir parçası." dedi.
Arapça Kitap Fuarı olması sebebiyle Araplara yönelik telif satışlarına odaklandıklarını, Türkiye'de son dönemde yurt dışına telif satışlarının arttığını vurgulayan Ağırakça, şöyle devam etti:
"Bu artışın içerisinde yayınevlerinin daha da bilinçlendiğini, üretirken yurt dışına uygun bir malzeme olarak üretilmesi konusunda editörlerin özel bir çaba gösterildiğini, Telif Hakları Ajanslarının yurt dışı fuarlarına katılımının arttığını daha çok görüyoruz. Eskiden Türk yayıncı, belki sadece Frankfurt Kitap Fuarı'na gidiyordu. Bugün bir Türk yayıncı dünyanın dört bir tarafındaki kitap fuarına gidiyor. Sadece önümüzdeki aralık ayında Meksika'daki Guadalajara Kitap Fuarı'na 10'a yakın Türk yayıncı gidecek. Yine Birleşik Arap Emirlikleri'nde Şarika Kitap Fuarı'na 25'e yakın yayıncımız katılacak. Yani Türk yayıncısının sınırları aştığını görüyoruz. Bu da telif satışlarına yansıyor."
– "Siyaseten olan aktörlüğümüzün kültür dünyasına yansımasını en çok telifte görüyoruz"
Muhammed Ağırakça, yakın zamanda Özbekistan'da gerçekleştirilecek kitap fuarına da birçok Türk yayıncının katılacağına işaret ederek, "Son dönemlerde özellikle Özbekistan'a ciddi bir telif satışı gerçekleştiriyoruz. Bir ülkede özgürlükler başladı mı, o özgürlüklerin tadı alındı mı buna ilk yansıyan şey kitap ve telif alımları oluyor. Bu anlamda coğrafyamızın bir aktör olduğunu görüyoruz. Siyaseten olan aktörlüğümüzün kültür dünyasına yansımasını en çok telifte görüyoruz." değerlendirmesini yaptı.
Türk sinema ve dizi sektörünün yurt dışına açılımının da yayın dünyasını olumlu etkilediğini söyleyen Ağırakça, şunları kaydetti:
"Telif satışlarında insanlar bize gelip, 'Osmanlı Devleti'nin kuruluşuyla ile ilgili kitaplar var mı, Abdülhamit'le ilgili kitap var mı' diye soruyorlar. Ya da bir anlamda televizyon dizilerindeki kurguların karşılığını kitap olarak soruyorlar. Bunun dışında dünya genelindeki siyasi olayların da telif satışlarını etkilediğini gördük. Mesela son dönemde Ukrayna-Rusya savaşıyla beraber, Rusya'ya karşı kamuoyunda uluslararası bir ambargo oluştu. Avrupa ülkeleri ciddi anlamda Rusya'ya kapılarını kapattı ve Rusya'daki yayıncılara telif satmamaya başladılar. Halbuki biz şuna inanan bir ekibiz, siyasette yaşanan gelişmelerin kültür dünyasına keskin bir şekilde yansımaması gerekiyor. Bundan dolayı Rusya'dan yayıncılar Türkiye'ye yöneldi. Son dönemde Rusya'ya çok fazla telif satışımız başladı."
– "Çok ciddi büyüyen bir pazarın olduğunu görüyoruz"
Ağırakça, Türkiye'de üretimin kalitesinin arttığının altını çizerek, "Yayıncılarımız bu kaliteli ürünleri sadece Türkiye'deki okurlarla paylaşmak istemiyor. Eskiden bir yayıncı dış pazarda ne olacağını düşünmezdi. Şimdi kitabı üretirken, 'ben bu kitabı yurt dışında da satayım, en az 5, 10 dile satayım' diye düşünüyor. Yazar da ressamlarımız da aynı heyecanı taşıyor. Sadece kitabın çizimlerinde adı bulunsun, kendi ismi uluslararası arenada bir marka olsun diye ressamlarımız sosyal medya sayfalarından paylaşımlarını da yabancı dillerde yapmaya başladı. Bu anlamda da çok ciddi büyüyen bir pazarın olduğunu görüyoruz." diye konuştu.
Fuar kapsamında son 5 yılda 2 bine yakın eserin Türkçeden Arapçaya telif haklarının satıldığını aktaran Muhammed Ağırakça, şu bilgileri verdi:
"Dünya genelinde 2 bin 500 kitabın farklı dillere satıldığını söyleyebiliriz. Bu arada Kültür ve Turizm Bakanlığımızın Türk Kültür, Sanat ve Edebiyat Eserlerinin Dışa Açılımını Destekleme Projesi'nin (TEDA) de muhteşem bir katkısı var bize. Biz TEDA sayesinde Türk edebiyatının yurt dışına açılımını gerçekleştirmek için koşan ekipler oluşturduk sahada. Fuar fuar gezip Türk edebiyatını tanıtmaya çalışıyoruz. Sadece bunlarla yetinmiyoruz. Dünya genelindeki fonları da takip ediyoruz. Özellikle Arap dünyasında ciddi fonlar oluştu. Avrupa'da fonlar uzun süreden beri vardı. Aslında bunları Türk yayıncıları pek bilmiyordu. Bu vesileyle de onlara bu fonları tanıtıp, faydalanmaları konusunda da destek vermeye gayret ediyoruz."
Ağırakça, Nobel Edebiyat Ödülü'nün Orhan Pamuk'a verilmesinden sonra Türk edebiyatının dünyada tanınmaya başladığını dile getirerek, "Mustafa Kutlu'nun eserlerinin bugüne kadar 6, 7 dile çevrildiğini görebiliyoruz. Eserleri 25, 30 dile çevrilen farklı yazarlarımız da var. Daha çok bunların etkisinin ajansların çalışmalarının üzerine bir de yazarlarımızın uluslararası kitap fuarlarında boy göstermesiyle görüyoruz. Maalesef Türk yazarları bu anlamda daha yolun başındalar. Yazarlarımızın da tıpkı yayıncılar gibi fuar fuar gezmesi gerektiğine, o gezmeler, o tanışıklıklar sayesinde telif satışlarının artacağına inanıyoruz." ifadelerini sözlerine ekledi.
