İSTANBUL (AA) – Gilead Medikal Direktörü Dr. Serhan Sevgi, 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü kapsamında hepatit türleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri ile Gilead’ın bu alanda yürüttüğü proje ve katkılarına ilişkin yazılı bir açıklama yaptı.
Hepatitin en basit haliyle karaciğer iltihaplanması anlamına geldiğini belirten Sevgi, dünyada hepatitin en yaygın nedenin hepatit virüsleri olduğunu bildirdi.
İlaç kullanımı, alkol tüketimi ve karaciğer yağlanmasına bağlı olarak da hepatitin gelişebileceğini aktaran Sevgi, “A, B, C, D ve E tipleri olarak adlandırılan 5 ana hepatit virüsü bulunuyor. Özellikle B ve C tipleri yüz milyonlarca insanda kronik hastalığa yol açarak ve siroz veya karaciğer kanserine kadar ilerleyebiliyor. Hepatit B, hepatit B virüsünün (HBV) neden olduğu ciddi ancak aşı ile önlenebilir bir karaciğer enfeksiyonudur.” ifadelerini kullandı.
Hepatit B’li yetişkinlerin çoğunun belirti ve semptomlar şiddetli olsa bile tamamen iyileşebildiğini vurgulayan Sevgi, bazı insanlar için ise hepatit B enfeksiyonun kronikleştiğini, altı aydan fazla sürdüğünü belirtti.
Sevgi, bebeklerin ve çocukların kronik (uzun süreli) bir hepatit B enfeksiyonu geliştirme olasılığının daha yüksek olduğunu ifade ederek, “Virüsle yeni enfekte olan herkes belirti göstermeyebilir, ancak belirti yaşayanlarda yorgunluk, iştahsızlık, mide ağrısı, mide bulantısı ve sarılık görülebilir. Ülkemizde 18 yaş üstü her üç kişiden biri HBV ile karşılaşmıştır ve bu kişilerin sadece yüzde 12’si enfekte olduğunun farkındadır. Bu sebeple tanı almış kişilerin zaman kaybetmeden düzenli kontrol ve tedaviye devam etmesi çok önemli.” açıklamasında bulundu.
– “Hepatit B, kan veya diğer vücut sıvılarına maruz kalma yoluyla bulaşıyor”
Serhan Sevgi, Hepatit B virüsünün kan veya diğer vücut sıvılarına maruz kalma yoluyla bulaştığını, bu bulaşmanın cinsel temas, iğne, şırınga vb. enjeksiyon ekipmanlarını paylaşma veya doğumda anneden bebeğe şeklinde de gerçekleşebildiğini belirtti.
Sevgi, hepatit B virüsünün en sık bilinen bulaş yollarının kontrol edilmemiş kan ya da kan ürünlerinin kullanımı, sterilize edilmemiş araçlarla tıbbi ya da diş müdahaleleri yapılması, kullanılmış enjektör paylaşımı, tıraş bıçağı, diş fırçası gibi eşyaların paylaşımı, sterilize edilmemiş araçlarla dövme ya da vücut takılarının uygulanması şeklinde sıralanabileceğini ifade etti.
Hepatit C virüsünün ise kontamine kan ve kan ürünlerinin transferi, damar içi madde kullanımı veya cerrahi işlemler esnasında bulaşabildiğini belirten Sevgi, “Ayrıca cinsel yolla ve anneden bebeğe geçiş de diğer bulaşma yolları arasında yer alıyor. Hepatit C virüsünün bir aşısı bulunmuyor ancak 8 ya da 12 haftalık tedaviler ile hastalığı tamamen vücuttan temizlemek yani kür etmek mümkündür. Ülkemizde karaciğer naklinin ikinci en sık rastlanan sebeplerinden biridir. Kişilerin yaklaşık yüzde 5-25’inde kronik hepatit C ile 10-20 yıl içinde siroz gelişiyor. Bu nedenle düzenli ilaç kullanımı ve hekim kontrolü büyük önem taşıyor.” ifadelerini kullandı.
– Hepatit belirtileri ile tanı ve tedavi süreci
Gilead Medikal Direktörü Sevgi, hepatitin aslında sessiz bir hastalık olduğunu, genelde bulgu vermediğini ve bu nedenle genelde rutin taramalarda ortaya çıktığını ya da hastalık ilerlediğinde bulgu verdiğini bildirdi.
Sevgi, hepatitin belirtilerini “halsizlik, karın ağrısı, koyu idrar, ateş, eklem ağrısı, iştah kaybı, mide bulantısı, kil renkli dışkı, cildin ve göz bebeklerinin sararması” şeklinde sıraladı.
Hepatit B teşhisinin ise “hepatit B kan paneli” adında basit bir kan testi ile konulduğunu belirten Sevgi, şunları kaydetti:
“Kişilerin medikal geçmişi, hepatit B olan kişilerle teması ve diğer olası risk faktörleri (ilaç enjeksiyonu ya da dövme için iğne kullanımı gibi) bulunuyorsa mutlaka test yaptırılmasını öneriyoruz. Akut hepatit B için spesifik bir tedavi bulunmuyor, bu nedenle hastaların semptomlarına göre destekleyici tedavi veriliyor. Kronik enfeksiyonu olan kişiler için ise virüsün çoğalmasını durduran çeşitli antiviral ilaçlar bulunuyor. Bu ilaçlarla hasta yaşam kalitesi ciddi anlamda iyileşiyor. Hepatit B tanısı almış kişilerin karaciğer hasarını ya da kanser oluşumunu önlemek için mutlaka düzenli hekim kontrolünde olmalarını öneriyoruz. Düzenli kontrol ve tedaviler sirozun ilerlemesini yavaşlatabilir, karaciğer kanseri riskini azaltabilir ve uzun süreli sağ kalımı iyileştirebilir.
Türkiye’de hepatit B sıklığı yüzde 4,57, hepatit C sıklığı ise yüzde 0,5 olarak biliniyor. Sağlık Bakanlığının 1998 yılından itibaren uyguladığı etkili aşı programı neticesinde hepatit B virüsüyle karşılaşma olasılığının dramatik şekilde düştüğü görülüyor. Türkiye’deki hepatit B sıklığının yüzde 2’nin altına inmesi bekleniyor ancak bu tabii ki aşılama, doğru tanı ve tedavilerle mümkün olacaktır. Bununla beraber Türkiye, yoğun göç alan bir ülke olduğundan bu sayılarda artış yaşanabilir.”
Sevgi, salgın döneminde diğer kronik hastalığı olan kişilerde olduğu gibi kronik hepatit B hastalarının da tedavilerinde aksama olmadan ilaç rapor sürelerinin uzatılması sayesinde tedavilerine devam edildiğini belirterek, “Bu süreçte hastaneye gidilme sıklığı azaldı. Bu durum hastalarda hastalık evresindeki ilerlemenin tespit edilmesinde aksamalara neden oldu. Takipsiz kalınan dönemde karaciğer kanseri tespitinde ve tedavi yan etki izlemlerinde artış görüldü. Dolayısıyla hepatit hastalarının tedavi sürecinde kontrollerini aksatmamaları son derece önemli.” açıklamasında bulundu.
– “Hepatit hastalarının kullandığı tedavilerimizi Türkiye’de üretiyoruz”
Gilead Medikal Direktörü Dr. Serhan Sevgi, Gilead olarak dünyada 35, Türkiye’de 15. yılını kutladıklarını ifade ederek, geçmişten bu yana yenilikçi tedaviler geliştirmeye ve hastaları iyileştirmeye odaklandıklarını aktardı.
HIV/AIDS’in ölümcül bir hastalık olmaktan çıkıp kronik bir hastalığa dönüşmesine öncülük ettiklerini belirten Sevgi, hepatit C alanında kandan virüsün tamamen arınmasını sağlayan tedaviyi, hepatit B alanında ise dünyada FDA tarafından en son onaylanan tedaviyi kullanıma sunduklarını belirtti.
Hepatit B ve C’de geliştirdikleri tedavilerin yanı sıra delta hepatit, yağlı karaciğer hastalığı ve primer sklerozan kolanjit gibi karaciğeri etkileyen tedaviler üzerinde de çalışmaya devam ettiklerine değinen Sevgi, şöyle devam etti:
“Ayrıca, hepatitin ülkemizde elimine edilmesi için yürütülen çalışmalarda Türk Karaciğer Araştırmaları Derneği ve Viral Hepatit Savaş Derneği’ne koşulsuz destek sağladık. Bu çalışmaların temel amacı Türkiye’de hepatit B’nin kısa vadede yayılımını durdurmak, hastalığın progresyonuna engel olarak, yaşam kalitesini iyileştirmek ve uzun vadede eliminasyonunu sağlamaktır. Çalışmaların sonucunda belirlenen yol haritasıyla aksiyonlarımızı alıyor, konuyu paydaşlarımızla takip ediyoruz.
Öte yandan devletimizin Kalkınma Planlarındaki stratejik hedefleri arasında yer alan ilaçta yerelleşmeye de katkı sağlıyoruz. ‘Türkiye için Türkiye’de’ vizyonuyla yola çıkarak yerel üretim iş ortağımızla yerli üretime katkıda bulunuyoruz. En son geliştirdiğimiz hepatit B ve HIV ilaçlarımızı Türkiye’de üretmeye başladık. Yani ülkemizde hepatit hastalarının kullandığı tedavilerimizi Türkiye’de üretiyoruz.”
Sevgi, hepatit B konusunda toplumsal farkındalığı artırmak, düzenli tedavi ve sağlık kontrollerinin önemine dikkati çekmek için başlattıkları HEP VAR farkındalık kampanyası için bir web sitesi (www.hepvar.com) oluşturduklarını kaydetti.
– 64 projeye 860 bin dolar destek sağlandı
Serhan Sevgi, Gilead olarak 2013 yılında başlattıkları “Hayat Bulan Fikirler” programı ile de araştırmacıların ve sivil toplum kuruluşlarının yenilikçi fikirlerini hayata geçirmesine destek olduklarını belirtti.
Bu yıl, programa 33’ü bilimsel 10’u sosyal olmak üzere toplam 43 başvuru aldıklarını bildiren Sevgi, bağımsız jüri üyelerinden oluşan değerlendirme kurulunun projeleri değerlendirdiğini ve 19 Ekim 2022’de düzenlenecek tören ile ödüllerin sahiplerini bulacağını kaydetti.
Verilen bilgiye göre, Gilead, bugüne kadar HIV, hepatit B, hepatit C, hematoloji, onkoloji ve sistemik mantar enfeksiyonları gibi alanlarda 45’i bilimsel, 19’u sosyal olmak üzere, toplam 64 projeye 860 bin dolar tutarında destek sağladı.
