İSTANBUL (AA) – ŞEBNEM COŞKUN – Zeytinburnu sakinleri, evlerindeki atıkları 9 türde ayrıştırıp belediyeye teslim ederek hem geri dönüşüme hem de ev ekonomisine katkı sağlıyor.
Zeytinburnu Belediyesi, sürdürülebilir kalkınma hedefleri çerçevesinde atıkları kontrol altına almak, gelecek nesillere temiz ve yaşanabilir bir dünya bırakmak, ev ekonomisine katkı sağlamak amacıyla Atık Kazanç Projesi yürütüyor.
Projeye bir yılda katılan 9 bin 556 kişi, evlerinden çıkan atık kağıt, plastik, metal, cam ambalaj, bitkisel yağ, pil, elektrikli ve elektronik eşya ve floresanları ayrı ayrı mobil atık kazanç aracının bulunduğu noktalara getirdi. Zeytinburnu sakinlerinin Z kartlarına, getirdikleri atıkların türlerine ve miktarına göre para puan yüklendi. Kartlardaki puanlar da ilçedeki 18 anlaşmalı markette para olarak kullanıldı. Son bir yılda bu şekilde 1456 ton atık toplanırken, vatandaşlara 870 bin 115 liralık puan dağıtıldı.
İlçede projeye en büyük desteği, kadınlar veriyor. Evdeki atıkları toplayıp ayrıştırarak mobil atık kazanç araç noktalarına getiren kadınlar, atıkları puana dönüştürerek mutfak giderlerine de katkı sağlıyor.
Mobil atık kazanç aracı toplama noktaları, haftanın 6 günü 09.00-18.00 saatleri arasında hizmet veriyor.
– "Her atık çöp değildir"
Atıkları 9 türde ayrıştırarak toplayan tek belediye olma özelliği taşıyan Zeytinburnu Belediyesinin Başkanı Ömer Arısoy, yola nasıl çıktıklarını AA muhabirine anlattı.
Her atığın çöp olmadığını anlatmaya çalıştıklarını belirten Arısoy, bunun için her bir geri dönüştürülebilir atığa belirlenmiş bir ödül vermeyi kararlaştırdıklarını söyledi.
Bu bilinci yaygınlaştırmak için mobil atık kazanç aracı modelini uygulamaya aldıklarını anlatan Arısoy, projeye ilişkin şunları söyledi:
"Zeytinburnu'nda ilan edilen yerlerde atıklarını teslim eden hemşehrilerimize, geri dönüştürülebilir atıklarının karşılığında, kendilerine teslim ettiğimiz Z kartlarına, bir bedel yükleniyor. Buradan gerçekten çok ciddi miktarda geri dönüştürülebilir atık elde ediyoruz. Ama daha önemlisi hemşehrilerimiz bu atıkların çöp olmadığını çok somut bir biçimde anlamış oluyor. Bizim için asıl kazancın sürdürülebilir çevre yönetimi bakımından bunların kaynağında ayrıştırılması hususunda yüksek bilincin yaygınlaşması olduğunu söyleyebilirim. Asıl kazanç evsel atıkların dışındaki cam, plastik, kağıt gibi 9 farklı türdeki atığın çöp olmadığını anlatmak. Bundan daha iyi bilinçlendirici bir çalışma olamazdı."
Arısoy, elde ettikleri geri dönüştürülebilir atıkların büyük kazanç olduğunu ifade ederek, atıkları kaynağında ayrıştırmanın yaşam tarzı olması gerektiğine dikkati çekti.
Öncelikli hedefin en az çöpü çıkarmak, çıkanları da ayrıştırmak olduğunu anlatan Arısoy, ilçede mobil atık kazanç aracının yanı sıra bine yakın ayrıştırılmış çöp topladıkları kutular bulunduğunu söyledi.
Bundan sonra bu yöntemin bir disiplin haline gelmesinin önemine işaret eden Arısoy, "Çocuklarımız, kadınlarımız, gençlerimiz ve büyüklerimiz evde çıkan her atığın artık çöp olmadığını uygulamalı olarak görmüş oldu. Bütün mesai arkadaşlarıma çok teşekkür ediyorum. Bu mobil atık kazanç aracı biliyorsunuz sadece Zeytinburnu Belediyemizde başlayan bir model, dilerim Türkiye için de yaygınlaşır." diye konuştu.
– "Çöplerin ayrıştırılması aslında bir vatandaşlık görevi"
Çevre konusunda herkesin duyarlı olması gerektiğini vurgulayan Arısoy, şöyle devam etti:
"Hepimiz son 50 yıldır çevrenin tükenen bir şey olduğunun farkına vardık, o bakımdan çöpe gitmiş her kağıt aslında azalan ağaç demek. Bu toplumda artık çok şükür yaygınlaşıyor. Dünya çevre felaketleriyle karşı karşıya kalıyor. Herhangi bir getirisi olmasa bile geri dönüştürülebilir atığın çöpe gitmesi hem milli servet kaybı hem de çevreye çok büyük zarar veriyor. Çöplerin ayrıştırılması aslında bir vatandaşlık görevi, bir dünya vatandaşlığı görevi. Marmara Denizi'nde karşı karşıya kaldığımız felaketi hepimiz biliyoruz. En temel mesele çöpü azaltmamız gerekiyor ama çöp çıktıysa bunun mutlaka ayrıştırılmış olması gerekiyor."
Ömer Arısoy, mobil atık kazanç aracının sadece bireylere küçük puanlar vermediğini, sosyal sorumluluk olarak buradan elde edilen gelirin istenirse can dostlara mama olarak gidebildiğini anlattı.
– "Bizde Z kart sahibiyiz"
30 yıldır Zeytinburnu ilçesinde yaşadığını dile getiren Arısoy, "Bizim evde de atıkların geçici olarak ayrı ayrı depolandığı bir yer var. Bizim de Z kartımız var, hanımda duruyor, hatta epey de bir para puan birikti onu mama alarak bağışlayacağım. Ben de atıklarımı mobil kazanç aracına teslim ediyorum.” diye konuştu.
– "Evsel atıkların komposta dönüştürüldüğü bir tesisi kuruyoruz"
Zeytinburnu’nda pazarlarda toplanan evsel atıkların komposta dönüştürüldüğü bir tesisi kurduklarını, ilerleyen günlerde hizmete gireceğini belirten Arısoy, “Pazarlardaki evsel atıkları toplayıp, ilçedeki parklar için kompost gübre olarak kullanacağız. Bildiğim kadarıyla bu ilçe düzeyinde ilk olacak.” dedi.
İlçe olarak sıfır atık belgesi almak istediklerini, buna dair çevre disiplini ne gerekiyorsa bütün tedbirleri almaya hazır olduklarını dile getiren Arısoy, şunları kaydetti:
“Hemşehrilerimizle bu konuda başarılı olacağımıza inanıyoruz. Çok iyi geri dönüşler alıyoruz ve okullar, öğrenciler bilinçlendirme faaliyetlerine devam ediyorlar. Çevre koruma birimimiz sadece temizlikle geri dönüştürülebilir atıkları ayrı ayrı toplamakla değil, aynı zamanda geniş bir eğitim seferberliği de başlamış durumda. Bu bütün Zeytinburnu büyük ailesinin sahip çıkması gereken bir anlayış, bu zamana kadar çok büyük bir mesafe aldık. Her evde mutlaka atıkların ayrı ayrı geçici olarak depolandığı bir yer olmalıdır.”
- "Puanları sokak hayvanlarına mama olarak değerlendireceğim"
Zeytinburnu Anadolu Lisesi öğrencisi, 16 yıldır Çırpıcı Mahallesi’nde oturan Berfin Özhan, 3 ay önce mobil atık kazanç aracı ile tanıştığını ifade ederek, şunları dile getirdi:
“Ben geniş bir ailede büyüdüm, geniş bir ailede yaşıyorum. Evsel atığın çok fazla olduğunu fark ettim. Birkaç ay önce Türkiye’de atıkla ilgili ciddi sorunlar olmuştu, ben de hem çevreye hem kendime hem aileme katkı olarak atık kazanç aracını öğrendim. Evden, okuldan aldığım atıkları atık kazanç aracını getirip geri dönüştürüyorum. Bu şekilde de devam edecek. Yaşadığım alan benim için önemli. Bunu ben değil, birçok insanın da yapabileceğini düşünüyorum. Ben geniş bir ailede yaşayan biri olarak yapabiliyorsam bence herkes de yapabilir.”
Z kartında topladığı puanları 1-2 ay biriktirdikten sonra kullandığını söyleyen Özhan, puanları ilk başta eve katkı olarak kullandığını, sonra da sokakta yaşayan hayvanlara mama olarak değerlendirdiğini anlattı.
– "İnsanlar, doğayı kirletmesinler"
Nuripaşa Mahallesi sakinlerinden Nesibe Yücesoy, atıkların geri dönüşüme götürülmesinin hem çevreye hem ülkeye ve kendisine fayda sağladığını anlattı.
Yücesoy, "Benim fazla ihtiyacım yok ama olsun mesela bir lira bile kardır. Ben 35 senedir burada yaşıyorum. Ben çok mutlu oldum, Almanya’da da çöpler ayrıştırılıyor burada da böyle olduğunu duyunca çok mutlu olduk. İnsanlar, temiz olsunlar, doğayı kirletmesinler, çevreyi kirletmesinler. Yani insanların temiz olması lazım. Burada mesela bazen balkonlardan sokağa çöp atıyorlar, bu çok ayıp. Önüne gelen yerlere tükürüyor, bu çok kötü bir şey hatta diyorum bir cezası olsun.” diye konuştu.
