İZMİR (AA) – HALİL FİDAN – İzmir'in Bornova ilçesinde, özellikle askerlerin soğuk havalarda gerçekleştirdiği operasyonlardan etkilenen ortaokul öğrencisi, öğretmeninin de desteğiyle hipotermiyi önleyen ürün geliştirdi.
Özel bir okulda eğitim gören 8. sınıf öğrencisi Zeynep Nazalay, 6. sınıfa devam ettiği dönemde askerlerin soğuk havalarda gerçekleştirdiği operasyonları izlediği bir haberden etkilenerek, bu yönde çalışma yapmaya başladı.
Bu kapsamda okuldaki robotik kodlama öğretmeni Cansu Uyar'a konuyu aktaran Nazalay, "Termocan" adını verdiği proje için kolları sıvadı.
2 yılda tamamlanan ve kıyafetin içine yerleştirilebilen ürün, insanın vücut sıcaklığını ölçüyor. Eğer kişinin vücut sıcaklığı 35 derecenin altına düşerse kendiliğinden ısınıp aynı zamanda konumu ilgili yerlere bildiriyor.
Isınmanın su ile reaksiyona girdiğinde 7 dakikada 125 dereceye kadar ısınıp ortalama yarım saatte soğuyan sodyum benzoat tozuyla gerçekleştirildiği üründe, sıcaklık sensörü, su motoru, GPRS kartı bulunuyor.
Zeynep Nazalay, AA muhabirine, bu çağda kimsenin donarak ölmesini istemediğini ve yaptığı araştırmada hipotermi terimiyle karşılaştığını ifade etti.
Bunun üzerine hocasına danışarak bir araştırma yapmaya başladığını aktaran Nazalay, şunları kaydetti:
"Sonrasında benzoat tozunu bulduk. Bu toz çok küçük bir miktar suyla bile aktive olabilen ve 125 derece sıcaklığa kadar ulaşabilen bir toz. Bu tozu kıyafetin ceplerindeki lenf bezlerine yerleştirdik. Çünkü lenf bezleri insan vücudunda sıcaklığı en çabuk iletebilen bölgelerden bir tanesi. Onu yerleştirdikten sonra aynı zamanda askerin ya da kişinin omuzuna daha kolay bir şekilde iletim sağlayabilmesi için GPRS sensörü yani konum bildirici koyduk. O sensör sayesinde askerin en yakın birliğine konum gidiyor. O konum gittikten sonra yaklaşık yarım saat içerisinde toz aktive olduğu için hem asker ısınıyor hem de kısa süre içerisinde ekipler yanına gelip kurtarıyor."
Zeynep Nazalay, bundan sonra ürünü küçülterek nanoteknoloji haliyle kıyafete enjekte edip bunun patentini almayı hedeflediğini dile getirdi.
Robotik kodlama öğretmeni Cansu Uyar ise öğrencisiyle uyumlu bir çalışma gerçekleştirerek böylesine önemli bir ürünü tasarladıklarını ifade etti.
Termocan'ın hafif ve temassız olarak çalışabilmesinin çok avantajlı olduğunu dile getiren Uyar, şunları söyledi:
"Sodyum benzoat tozunun reaksiyonlarını araştırdık deneyler yaptık. Vücut ısısının 35 derecenin altına düşmesini baz aldık. Çünkü hipotermi 35 derecede başlıyor. Vücut ısısı 35 derecenin altına düştüğünde yavaş yavaş kişi uyku haline giriyor ve hipotermi başlıyor. Bu yüzden hipoterminin başlangıcında müdahale edilsin diye sistemi 35 derecede başlatmaya karar verdik."
Uyar, geliştirdikleri ürünün nasıl devreye girdiğini ise şöyle anlattı:
"Termocan, askerin ya da dağcının sırt kısmında yer alan sıcaklık sensörü sayesinde saniyede bir vücut sıcaklığını ölçer. Eğer sıcaklık 35 derecenin altındaysa omuzda yer alan GPRS sensörü konumu bulur ve mesaj atar. Aynı zamanda su motorunu çalıştırıp sodyum benzoat tozuyla reaksiyona girmesi sonucu ısınma gerçekleşir. Böylelikle kişinin hipotermiye girmesini engelliyor. Projemiz şuan çalışıyor. Bütün devreleri tamamlandı. Sadece el yapımı olduğu için bunu küçültüp Türk bilimine ve TSK'ya hediye etmek istiyoruz."
