TUNUS (AA) – YUSRA VENNAS – Tunus'ta yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını karşısındaki tedbirlerinin getirdiği ağır ekonomik tablo sonucunda, birçok bölgede sosyal ve ekonomik şartların düzeltilmesi için halk protestoları başladı.

Tunus'ta ekonomik olarak kalkınma ve istihdam anlamında daha dezavantajlı görülen güney ve iç bölgelerde, salgın karşısında uygulanan tedbirlerin yol açtığı sosyoekonomik koşullar protesto dalgasına yol açtı.

Tatavin vilayetindeki petrol tesislerinin çevresindeki protestoların hükümetle varılan anlaşmayla sonlanmasının ardından Başbakan Hişam el-Meşişi, Kamur aynı diyalog ve güven tesisinin, başta Gafsa, Kıbli, Cendube, Sidi Buzid ve Kasrin olmak üzere tüm az kalkınmış bölgelerde de kabul edileceğini duyurmuştu.

Bunun üzerine, ıslah ve geliştirme programı uygulanacak şehirler listesinin dışında kaldığı için Silyana, Kayrevan, Tuzur, Gabis ve Beca gibi bölgelerde protestolar patlak verdi.

Protestocular ve sivil toplum kuruluşları, sosyal ve ekonomik şartların iyileştirilmesi için çalışmaların yapılmaması durumunda şehirlere giriş-çıkışı kapatmakla tehdit etti.

Cendube ve Kef bölgelerinde göstericiler, bölgenin geliştirilmesi ve altyapı sistemlerinin iyileştirilmesi talebiyle hükümeti protesto etti. Yollara taş yığan göstericiler, lastik yakarak şehir merkezine giden yolları ulaşıma kapattı.

Tuzur kentinde de göstericiler ekonomik durumun iyileştirilmesi ve yeni istihdam alanlarının açılması için Meşişi hükümetini protesto etti.

Gabis kentinde ise "Direniş 2" organizasyonuyla bir araya gelen göstericiler Tunus Kimyasal Kompleksi'nin girişini kapattı ve protestolar, birçok bölgede gaz tedarikinin aksamasına yol açtı. Bu bölgedeki protestocular da aynı şekilde sosyal ve ekonomik şartların iyileştirilmesini talep etti.

Kasrin bölgesindeki protestocular üretimi durdurmaları için bir petrol şirketinin merkezine baskın yaptı. Protestocular, bölgenin geliştirilmesi ve şartların iyileştirilmesi için hükümetten olumlu yanıt alana kadar gösterilere devam edeceklerini açıkladı.

– Sorunları 10 yılda 8 hükümet çözemedi

AA muhabirine konuşan Tunus Üniversitesi Sosyoloji Profesörü Mehdi Mebruk, son 10 yıldır gösterilerin artarak devam ettiğini söyleyerek sorunların şu ana kadar çözüme kavuşturulamadığını ifade etti.

Memruk, adalet, altyapı, işsizlik ve işleyiş problemlerinin bölgeler arasında sürekli dolaştığını söyleyerek, "Malesef, son 10 yılda 8 hükümet değişmesine rağmen Tunus'un (ekonomik) problemleri çözülemedi. Bazı hükümetler mevcut sorunlara müdahale etmeye çalıştı ama başarılı olamadı." dedi.

Hükümet tarafından başlatılan diyalog çalışmalarıyla ilgili konuşan araştırmacı Mebruk, devletin prestijini geri kazanmadığı sürece bu tür diyalogların gerilimi azaltamayacağını söyledi.

Mevcut ayrıca, "Ülkenin içinden geçtiği zor şartlar düşünüldüğünde, mevcut yönetimin protestocuların tüm taleplerini karşılaması imkansız."
değerlendirmesini yaptı.

– "Doğal sonuç"

Sosyoloji Derneği Başkanı Abdulsettar es-Sehbani, diğer ülkeler gibi Tunus'un da karşılaştığı Kovid-19 salgınının da birikmiş sorunları derinleştirdiğini söyledi.

Sehbani, Tunus Başbakanı'nın kimi bölgelerde yaşanan problemlerin göz önüne alınacağını söylerken, kimi bölgelerden hiç bahsetmemesi üzerine protestoların ortaya çıkmasını "doğal bir sonuç" olarak nitelendirdi.

Ülkede su, elektrik ve gaz gibi hayati öneme sahip konularda problem yaşanmasına yönelik kaygılarını dile getiren Sehbani, "Bugün Tunus'ta yaşanan sosyal ve ekonomik sıkıntılar, mevcut hükümetin seleflerinden ağır bir miras aldığının kanıtıdır." diye konuştu.

Ekonomi uzmanı Rıza eş-Şekendali de hükümetin, protestolara yaklaşımıyla "daha çok isteyen daha çok alır" mesajını verdiğini, bu nedenle, gösterilerin birinci sorumlusunun hükümet olduğunu belirtti.

AA'ya konuşan Şekendali, hükümetin benimseyeceği yaklaşımın "en güvenli ve en gerçekçi yaklaşım olması gerektiğini" söyledi.

Şekendali ayrıca, "Günümüzde uzun süre beklemek mümkün değil. Ülke ekonomisi siyasi anlaşmazlıklar fırtınasının dinmesini bekleyemez." dedi.

– Ekonomik tablo

2020 yılı dünyada olduğu gibi yeni iş fırsatları üretme konusunda Tunus için başarısız bir yıl oldu. Aksine ülkedeki tüm ekonomik sektörlerde işten çıkarmaların sayısı arttı.

Tunus İstatistik Enstitüsü geçen ay yayınladığı raporda, geçen mart ayından bu yana 69 bin 300 işçinin Kovid-19 salgını nedeniyle işini kaybettiğini açıkladı.

Raporda işini kaybedenlerin çoğunluğunun işine geri dönme imkanı yakaladığı ancak 29 bin kişinin işsiz kaldığı kaydedildi.