İSLAMABAD (AA) – Hizb-i İslami Partisi lideri ve eski Afganistan Başbakanı Gülbeddin Hikmetyar, ülkede barışın hakim kılınması ve güçlü bir hükümet kurulması için Taliban'la farklı bir müzakereye başlayacaklarını duyurdu.
Resmi temaslarda bulunmak üzere 19 Ekim'de Pakistan'a gelen Hikmetyar, İslamabad’da düşünce kuruluşu Politika Çalışmaları Enstitüsünde (IPS) yaptığı konuşmada, devam eden Afganistan barış sürecini ele aldı.
Hikmetyar, "Taliban ile çok yakında kendi müzakerelerimizi başlatmaya karar verdik. Bu, ilk olarak Taliban ile Hizb-i İslami Partisi arasında olacak. Daha sonra tüm siyasi partiler bize katılacak." dedi.
Gülbeddin Hikmetyar, müzakerelerin ne zaman başlayacağına dair bir zaman aralığı vermedi.
Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani'yi barış sürecini ertelemekle suçlayan Hikmetyar, bir ay geçmesine rağmen Afgan hükümeti heyetinin Taliban ile görüşmelere başlamadığını vurguladı.
Hikmetyar, Afganistan’daki siyasi partilerin çoğunluğunun, Eşref Gani’nin iktidarda olmasını kabul etmeye hazır olmadıkları gerekçesiyle Kabil hükümetinin barış sürecindeki duruşunu desteklemediklerini kaydetti.
– "ABD, Afganistan'da yenildi"
ABD'nin Afganistan'da yenildiğini ve buradan ayrılmaktan başka bir seçeneği bulunmadığını dile getiren Hikmetyar, Washington yönetiminin Afganistan’daki işgalinden bu yana en az 1 milyon Afgan'ın öldürüldüğünü, dünya genelinde 6 milyon Afgan'ın mülteci olduğunu ve ülke içinde 3 milyon kişinin yerinden edildiğini söyledi.
Hikmetyar, ABD ve Taliban arasındaki barış anlaşmasını ve Katar’ın başkenti Doha’da devam eden müzakereleri "çekincelere" rağmen desteklediklerinin altını çizdi.
Afganistan’da barışın, tüm tarafların bir araya gelmeden mümkün olamayacağını vurgulayan Hikmetyar, ABD’nin Afganistan’da barışçıl bir uzlaşıdan yana göründüğünü söyledi.
Hikmetyar, rakip ülkelerin kendi çekişmelerini Afganistan topraklarına taşımamaları gerektiğini belirterek, savaşın yakında biteceğini ve barışın yeniden tesis edileceğini umduklarını ifade etti.
ABD'nin mevcut Afgan hükümetinden "bıkkın" olduğunu ve onlardan kurtulmak istediğini ileri süren Hikmetyar, Washington yönetimini "Afganların kendi seçtikleri hükümeti kurmasına müsaade etmesi" konusunda uyardı.
Hikmetyar, önlerinde iki alternatif bulunduğunu aktararak, bunlardan birisinin savaşa devam etme, diğerinin ise yönetimin barışçıl şekilde Gani'den bir başkasına devredilmesi olduğunu söyledi.
– "Hindistan ve İran'a tepki"
Hikmetyar, İran'ın ABD, Hindistan'ın ise Pakistan ile olan problemleri nedeniyle Gani hükümetini desteklediğini hatırlatarak, Tahran ve Yeni Delhi yönetimlerine tepki gösterdi.
Cammu Keşmir meselesine de değinen Hikmetyar, Hindistan’ın "gücün ve barbarlığın" herhangi bir sorunu çözmediğini kanıtlayan Sovyetler Birliği’nin ve NATO’nun Afganistan’daki yenilgisinden ders çıkarması gerektiğini vurguladı.
Hikmetyar, Keşmir ve dünyanın diğer bölgelerindeki masum insanlara karşı zulüm ve barbarlıkları kınadığını dile getirerek, Keşmir meselesinin güç ile çözülemeyeceğini ve Hindistan’ın Keşmir halkının isteği gereğince bu meseleyi çözmesi gerektiğini ifade etti.
Hikmetyar, Hindistan'a "Keşmir savaşını Afganistan’a taşımama" konusunda uyarıda bulundu.
– Pakistan'a teşekkür
Hikmetyar, İslamabad yönetiminin barış sürecindeki rolüne övgüde bulunarak, Pakistan’ın desteği olmadan mevcut barış sürecinin gerçekleşmeyeceğini söyledi.
Çok önemli bir zamanda Pakistan’ı ziyaret ettiğini vurgulayan Hikmetyar, iyi hatıralar ve güzel duygularla geri döneceğini kaydetti.
Hikmetyar ve beraberindeki heyet, devam eden Afganistan barış görüşmelerini ele almak için 3 günlük resmi ziyaret kapsamında 19 Ekim'de Pakistan’a gelmişti.
Ziyareti kapsamında Hikmetyar, Dışişleri Bakanı Şah Mahmud Kureyşi, Cumhurbaşkanı Arif Alvi, Başbakan İmran Han, Ulusal Meclis Başkanı Esad Kayser ve Pakistan Senatosu Başkanı Sadık Sanjrani ile görüşmüştü.
Ziyaretini tamamlayan Hikmetyar, bugün ülkeden ayrıldı.
Afganistan'da yıllardır süren savaşı sonlandırmak amacıyla Taliban ile Afganistan heyeti arasında 12 Eylül'de Katar'ın başkenti Doha'da başlayan barış görüşmeleri, görüş ayrılıkları nedeniyle askıya alınmıştı.
– Barış görüşmelerinin seyri
ABD, ilk kez Eski Başkan Barack Obama yönetiminde Afganistan'da barışın tesisi amacıyla Taliban ve Afgan hükümetleri arasında görüşmeler yürütülmesi için girişimlerde bulundu.
2011, 2012 ve 2013'teki girişimler ise sonuçsuz kaldı.
Donald Trump'ın, 2017'de ABD Başkanı seçilmesinin ardından müzakereler yeniden gündeme geldi.
ABD ile Taliban temsilcileri, 25 Şubat 2019'da barış görüşmeleri için Katar'ın başkenti Doha'da ilk kez bir araya geldi.
Trump'ın Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad, Eylül 2019'da taraflar arasında anlaşmaya varıldığını, anlaşmanın Başkan Trump'ın onayını beklediğini açıkladı.
Ancak aynı günlerde, Kabil'de yaşanan terör saldırısında bir ABD askerinin ölmesi üzerine Trump anlaşmayı erteledi.
ABD ile Taliban arasında Aralık 2019'da yeniden başlayan görüşmeler, "şiddetin azaltılması" adı verilen fiili ateşkes kararıyla sonuçlandı.
22 Şubat 2020'de başlayan 7 günlük sürenin sonunda 29 Şubat'ta barış anlaşması imzalandı.
