ARTVİN (AA) – Artvin Yerel Tohum Derneği, yerel tohumlarla buğday tarımını geliştirmek için çalışma başlattı.
Kentte son yıllarda tamamen durma noktasına gelen buğday üretimini yeniden canlandırmak amacıyla iki yıldır köylerde ekilmeyen araziler belirleniyor. Buralarda dernek öncülüğünde yöreye özgü bir buğday türü olan döl buğdayının ekimi yapılıyor.
Ardanuç ilçesi Bereket köyünde ekilen arazilerde incelemelerde bulunan Artvin Yerel Tohum Dernek Başkanı Filiz Akyüz, gazetecilere yaptığı açıklamada, 10 yıldır yerel tohumların korunarak varlığını sürdürmesi için çabaladıklarını söyledi.
Akyüz, bu çalışmaları daha sağlıklı yürütmek adına yaklaşık 3 yıl önce "Artvin Yerel Tohum Derneği"ni kurarak çalışmaları bu dernek adı altında sürdürdüklerini dile getirdi.
Dernek üyelerinin tamamının tarımla uğraşan kişilerden oluştuğunu belirten Akyüz, şöyle konuştu:
"Bölgemizde yetişen pek çok ürünün yerel tohumlarına ulaştık. Son olarak tarihi çağlar öncesine dayanan buğdayın yerel tohumunu bulmak için uzun süren bir araştırma yaparak, bölgemizde döl buğdayı olarak adlandırılan buğday türünü belirledik. Bu buğday türünü kullanıp çiftçileri de teşvik ederek 51 üyemizle köylerde ekilmeyen arazileri ekmeye başladık. Böylelikle hem uzun süredir Artvin’de ekilmeyen buğday üretimini canlandıracağız hem de boş tarlaları ekip biçerek ekonomiye kazandıracağız."
Tohumların atasının buğday olduğunu ve tarihi 7 bin yıl öncesine kadar dayandığını kaydeden Akyüz, "Döl buğdayı da dedelerimizin babalarımızın bu coğrafyada ekip biçtiği bir tür. Artvin'de buğday tarımını yerel tohumlarla yeniden canlandırıyoruz. Geçen yıl deneme amaçlı 20 dönüm araziye buğday ekildi. Bu yıl 300 dönüm araziye ektik seneye de inşallah 500-600 dönüme çıkaracağız. Bunu her sene artırarak ekeceğiz." dedi.
Döl buğdayının güz buğdayı olduğunu vurgulayan Akyüz, sonbaharda kasım aylarında ekilen bu buğdayın temmuz aylarında hasadının yapıldığını ifade etti.
-Coğrafi işaret başvurusu yapıldı
Döl buğdayının Artvin'e ait çok eski bir buğday türü olduğunu belgeler ile ispatladıklarını kaydeden Akyüz, "Para niyetine köyün imamlarına, öğretmenlerine, çobanlarına verildiğine dair belgelerimiz var. Bunu Artvin'e bir değer olarak kazandırmak istiyoruz. Bunun içinde coğrafi işarete başvurduk Artvin Belediye Başkanı Demirhan Elçin bütün çalışmaları üstlendi yardımcı oluyor bize. Coğrafi işarette 18 ay gibi bir sürede alınıyormuş onu da aldıktan sonra buğday Artvin'e ait olarak resmiyete geçecek. Bu buğdaydan üreteceğimiz unlarla yapacağımız ekmeği önce bölgemize sonrada tüm Türkiye'ye satmak gibi bir amacımız var. İnşallah bunu başarırız". diye konuştu.
Ardanuç Bereket Köyü’nde tarımla uğraşan Tarık Bozkurt, derneğin teşvikleriyle iki yıldır arazilerine buğday ekimi yaptığını söyledi.
Döl buğdayının Artvin'e özgü bir tür olduğunu kaydeden Bozkurt, "Bizim topraklar döl buğdayından başka birini kabul etmiyor. Ekilen diğer türler verimli olmuyor. Döl buğdayı hem bereketli hem de lezzetli. En önemli özelliği de baskın gen olması. Çevresinde başka buğday türü varsa o türü de kendine benzetiyor. Bizim atamız dedemiz de döl buğdayla beslendi bizde sadece kendimizi değil hayvanlarımızı da onunla besliyoruz." ifadelerine yer verdi.
