ERBİL (AA) – HAWKAR YASİN – Irak'ın Erbil kentinde çarşı ve pazarlar, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ve bölgedeki ekonomik kriz nedeniyle bayram arifesinde eski canlılığından uzak.
Irak genelinde mart ayından bu yana Kovid-19 salgını nedeniyle uygulanan sıkı tedbirler, sokağa çıkma kısıtlamaları ve vilayetler arası seyahat yasakları hayatı olumsuz etkiliyor.
Bunun yanı sıra pandemi sürecinde ülkenin en önemli gelir kaynağı olan petrol fiyatlarındaki ciddi düşüş, devletin kamu çalışanlarının maaşlarını temin etmesini de zorlaştırdı.
Irak merkezi hükümeti, Erbil yönetimi ile yaşadığı anlaşmazlıklar nedeniyle mayıstan bu yana Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ndeki (IKBY) yüz binlerce memurun maaşını ya kesintili ödüyor ya da hiç göndermiyor.
Kovid-19 salgını ve maaş kesintisinin yaşandığı bu günlerde IKBY genelinde önceki bayramlara nazaran heyecanlı bir hazırlık ve kalabalık görülmüyor.
– "Çarşıdaki hareketlilik tamamen durdu"
AA muhabirine konuşan, Erbil'in tarihi Kayseri Çarşısı'nda 30 yılldır esnaflık yapan Kamuran Kemal, "Hayatımda daha önce böyle bir durumun yaşandığını hiç hatırlamıyorum. Halk nasıl olursa olsun bayramını kutluyordu. Ancak bu yıl koronavirüsün gelmesiyle çarşıdaki hareketlilik tamamen durdu." ifadelerini kullandı.
Kadın kıyafetleri ve ayakkabıları satan Kemal, çarşıdaki esnafın durumunun hiç iyi olmadığını, bu yıl işlerin yüzde 80'e kadar düştüğünü söyledi.
Kemal, "Sabah erkenden dükkanımı açtım ve şu ana kadar sadece bir çift ayakkabı satabildim. Normalde bayram arifesinde ortalama günlük 30 ila 40 çift ayakkabı satardım." dedi.
– "Böyle bir durumla ilk defa karşılaşıyorum"
Tarihi çarşıda kuruyemiş ve şekerleme satan Serbaz Ziyad da durumun hiç iyi olmadığı görüşünde.
Müşterinin gelmediği sessiz dükkanın önünde bekleyen Ziyad, "Birçok esnaf mali açıdan büyük sıkıntı içinde. Ben çocukluğumdan bu yana burada çalışıyorum ancak böyle bir durumla ilk defa karşılaşıyorum. Önceden durum kötü de olsa birkaç parça satıp elimize birkaç kuruş geçerdi. Şimdi işlerimizin yüzde 95'i durmuş vaziyette. Eskiden 100 dolarlık bir iş yapıyorsam yani şu anda bu 5 dolar olduğunu düşünün." diye konuştu.
Çarşı, pazar ve genel olarak piyasadaki durgunluğun tek bir sebebi olmadığını kaydeden Ziyad, şunları söyledi:
"Birincisi vilayetler arasında koronavirüs nedeniyle uygulanan yasaklar ve Irak'ın özellikle güney vilayetlerindeki vatandaşların seyahat edememesi. Daha önce yerli turistler farklı bölgelerden gelip Erbil'de alışveriş yapıyordu. İşlerin düşmesi yüzde 50 bu sebepten. Diğer bir neden de maaşların verilememesi. Halkın cebinde para yok. Halk istediğini alamıyor. "
– "Çocuklar bayram için elbise istiyor"
Kayseri Çarşısı'nda dükkanlara baka baka dolaşan Erbilli Kardo Muhammed de parası olmadığı için çocuklarına bayramlık alamadığını dile getirdi.
Muhammed, "Kovid-19 nedeniyle hepimiz büyük sıkıntılar içindeyiz. Evde sorun yaşamamak için dışarı çıkıyorum, ne maaş var ne para." dedi.
Yetişkinlerin halden anladığını, bir parça ekmekle bile idare edebildiğini söyleyen Muhammed, "Ancak çocuklara ne diyeceksiniz? Çocuklar bayram için elbise istiyor, ekmek istiyor. Her gün domates yenmez! Hükümet yetkilileri bu halka en büyük haksızlığı yapıyor, gelip içimize girsinler ve neye ihtiyacımızın olduğunu görsünler." ifadelerini kullandı.
IKBY'deki bir kurumda memur olarak çalışan Şikofe Hüseyin de, "Tek bir çocuğum var. Geçmiş bayramlardaki gibi istediklerimizi veya tüm ihtiyaçlarını satın alamadık. Mevcut durum nedeniyle hiç kimse doğru düzgün bayram hazırlığı yapamıyor. " dedi.
