TBMM (AA) – Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, 2003 yılında yüzde 37 düzeyinde olan kadın öğretim elemanı oranının günümüzde yüzde 46'ya, araştırma görevlisi oranının da yüzde 42'den yüzde 53'e ulaştığını belirtti.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Bakanlığının 2024 yılı bütçesinin sunumunu yapan Tekin, yükseköğretimde son yıllarda yaşanan niceliksel büyümeyle başta yükseköğretime erişim olmak üzere birçok alanda önemli ilerlemeler kaydedildiğini söyledi.
2022-2023 eğitim ve öğretim yılı itibarıyla 129 devlet, 78 vakıf olmak üzere 207 yükseköğretim kurumunda 8,3 milyon öğrencinin öğrenim gördüğünü dile getiren Tekin, 1984 yılında 20 bin 333 olan öğretim elemanı sayısının ise 2022 yılında 184 bin 702'ye yükseldiğini ifade etti.
Tekin, 2022 verilerine göre 93 bin 813 öğretim üyesi bulunduğunu aktararak, şöyle konuştu:
"Öğretim elemanlarının yüzde 45,78'si kadın, yüzde 54,22'si erkektir. Profesör unvanına sahip öğretim üyelerin üçte biri kadındır. 2003 yılında kadın öğretim elemanı sayısı toplam öğretim elemanı sayısının yüzde 37'si iken bugün bu oran yüzde 46'ya yükselmiştir. 2003'te araştırma görevlisinin yüzde 42'si kadın iken bugün bu oran yüzde 53'e ulaşmıştır. Araştırma görevlilerinin sayısındaki artış ilerleyen dönemde yükseköğretim sistemimizdeki öğretim üyesi sayısını da artıracaktır."
Yükseköğretimde misyon farklılaşması ve ihtisaslaşma alanında son yıllarda önemli gelişmeler kaydedildiğini vurgulayan Tekin, 22 devlet üniversitesinin genel ve geleneksel çalışmaları dışında, bölgelerin kendi dinamikleri ile hazırlayıp sundukları projeler doğrultusunda bölgesel kalkınma odaklı misyonlar edinmelerinin sağlandığını belirtti.
Sürdürülebilir ve İklim Dostu Kampüs uygulamasıyla YÖK tarafından ilk etapta 11 pilot üniversitenin belirlendiğini ifade eden Tekin, üniversitelerin sürdürülebilir, enerji verimli, doğa dostu, sıfır atıklı ve çevreye asgari düzeyde etki eden kampüslere sahip olmasının hedeflendiğini dile getirdi.
Tekin, son iki yılda birçok üniversitede yapay zeka alanında lisans ve lisansüstü programlar açıldığını, ilk defa Boğaziçi Üniversitesi bünyesinde Veri Bilimi ve Yapay Zeka Enstitüsü kurulduğunu anımsatarak, "Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi aracılığıyla yürütülen proje kapsamında 4 üniversitede kurulan siber güvenlik meslek yüksekokullarına 2023 yılından itibaren öğrenci alınmaya başlanmıştır." dedi.
Yükseköğretim Kalite Kurulunun (YÖKAK) faaliyetleri hakkında da bilgi veren Tekin, şunları kaydetti:
"YÖKAK, 2023 yılı itibarıyla halihazırda 189 yükseköğretim kurumunun kurumsal dış değerlendirmesini tamamlamış, 145 yükseköğretim kurumuna yönelik izleme faaliyetlerini gerçekleştirmiş ve 53 yükseköğretim kurumunu Kurumsal Akreditasyon Programı kapsamında akredite etmiştir. 2027 yılına kadar tüm yükseköğretim kurumlarımızın Kurumsal Akreditasyon Programı kapsamında değerlendirilmesinin tamamlanması planlanmıştır. YÖKAK dış değerlendirme çalışmaları gerçekleştiren ulusal kuruluşların yetkilendirilmesi ve uluslararası kuruluşların tanınması görevi kapsamında, program akreditasyonu çalışmaları yürüten 24 ulusal akreditasyon kuruluşuna yetki vermiş ve 13 uluslararası akreditasyon kuruluşunu tanımıştır."
Yusuf Tekin, ÖSYM'nin tüm hizmetlerini e-Devlet standartları çerçevesinde yürüttüğünü, bilimsel ve teknolojik yeniliklerden yararlanarak sürekli kendisini geliştirdiğini ve hizmet kalitesini günden güne artırdığını söyledi.
– ÖSYM'den deprem bölgesinde ücretsiz hizmet
ÖSYM'nin tek ve çift yıllarda değişmek üzere, her yıl yaklaşık 13 milyon adaya 55 farklı sınav gerçekleştiren bir kurum olduğunu hatırlatan Tekin, şöyle devam etti:
"6 Şubat'ta meydana gelen depremler sonrası Yükseköğretim Kurumları Sınavı'na (YKS), Kamu Personeli Seçme Sınavı'na (KPSS) ve Dikey Geçiş Sınavı'na (DGS) başvuru yapan adaylar ile bugüne kadar yapılan çeşitli sınavlarda şehit eşi, şehit çocuğu, gazi, gazi eşi ile gazi çocuklarından yaklaşık 3 milyon adaya ücretsiz sınav başvurusu ile sınav tercihi ve yerleştirme hizmeti verilmiştir. Afet bölgesinde dönemsel olarak gerçekleştirilen ücretsiz sınav uygulaması şehit eşi, şehit çocuğu, gazi, gazi eşi ve gazi çocuklarına yönelik olarak devam etmektedir."
ÖSYM'nin elektronik sınav uygulaması yapılan yabancı dil ve elektronik sınav merkezi sayısını artırıp hizmet ağını genişletme çalışmalarına da devam ettiğini belirten Tekin, "Ankara Esenboğa e-Sınav Merkezi, aynı anda 5 bin adayın elektronik sınava girebileceği kapasitesiyle dünyanın en büyük elektronik sınav merkezlerinden biridir. İngilizce, Almanca, Fransızca, Arapça, Rusça, Farsça, Bulgarca, İspanyolca, İtalyanca ve Yunanca sınavları ile birlikte toplamda 10 farklı yabancı dilde elektronik sınavlar gerçekleştirilmektedir." diye konuştu.
Tekin, 2023 yılında ÖSYM bünyesinde yaklaşık 11 milyon adayın katıldığı 15'i elektronik sınav olmak üzere 53 sınav gerçekleştirildiğini, bu sınavlarda engeli veya sağlık sorunu olan yaklaşık 32 bin 775 adayın sağlık durumlarına uygun özel koşullar sağlanarak sınavlara alındığını kaydetti.
Yurt Dışından Öğrenci Kabul Sınavı'nın 13 yıl aradan sonra ilk defa Türkiye, KKTC, Almanya, Azerbaycan, Kırgızistan, Kazakistan, Özbekistan, Afganistan, Tunus ve Suudi Arabistan'da uygulandığını aktaran Tekin, sınavın ikinci uygulamasının ise 12 Kasım'da 81 il ve KKTC ile 12 ülkede gerçekleştiğini belirtti.
Tekin, gelecek yıl için Milli Eğitim Bakanlığı bütçesine 1 trilyon 90 milyar 229 milyon 668 bin lira tahsis edildiğini kaydetti.
Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinin, 2020 yılından itibaren harcamaların program sınıflamasına göre tasnif edildiğini anlatan Tekin, "Harcama önceliği, geliştirme konusunda karar alıcılara kamu hizmet sunumu performansına ilişkin bilgilerin sağlandığı ve bu bilgilerin kaynak tahsisi sürecinde sistematik olarak kullanıldığı program bütçe çerçevesinde hazırlanmaktadır." ifadelerini kullandı.
Tekin, 2024 yılında engellilerin toplumsal hayata katılımı ve özel eğitim programına 56 milyar 922 milyon 916 bin lira, hayat boyu öğrenme programına 21 milyar 77 milyon 399 bin lira, ölçme, seçme ve yerleştirme programına 468 milyon 3 bin lira, ortaöğretim programına 331 milyar 287 milyon 777 bin lira, temel eğitim programına 574 milyar 564 milyon 240 bin lira, uluslararası eğitim işbirlikleri ve yurt dışı eğitim programına 11 milyar 300 milyon 859 bin lira, yönetim ve destek programına 94 milyar 608 milyon 474 bin lira ödenek ayrıldığını bildirdi.
Yusuf Tekin, 345 milyar 814 milyon 782 bin lirası YÖK, YÖKAK ve üniversitelerin bütçesi, 4 milyar 692 milyon 832 bin lirası ÖSYM Başkanlığı bütçesi, 132 milyar 990 milyon 126 bin lirası Yükseköğretim Kredi ve Yurtlar Kurumu bütçesi, 19 milyar 709 milyon lirası ilköğretim öğrencilerinin ücretsiz ders kitabı giderleri, taşımalı ilköğretim ve ortaöğretim uygulaması kapsamında öğle yemeği giderleri ve özel eğitime ihtiyaç duyan öğrencilerin taşıma giderleri için Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonundan aktarılacak ödenek, 1 milyar 300 milyon lirası okullarda kullanılacak kömür alımları için Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinde tefrik edilen ödenek, 25 milyar 171 milyon lirası aday ve çıraklara ödenecek devlet katkısı için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesinde tefrik edilen ödenek olmak üzere eğitim bütçesinin 1 trilyon 619 milyar 907 milyon 408 bin lira olarak öngörüldüğünü söyledi.
Eğitimin, ülkenin yarınını şekillendiren en önemli unsur ve insana dair yapılacak yatırımların en değerlisi olduğunu vurgulayan Tekin, Milli Eğitim Bakanlığı 2024 yılı bütçesinin eğitim ailesine, öğretmenlere, öğrencilere ve velilere hayırlı olmasını temenni etti.
(Bitti)
