İSTANBUL (AA) – AİŞE HÜMEYRA BULOVALI – "39. Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı"na katılan yayıncılar, okurların ilgisine ve kitap satışlarına ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Tüm Fuarcılık Yapım AŞ (TÜYAP) tarafından Türkiye Yayıncılar Birliği iş birliğiyle düzenlenen fuar, Kovid-19 salgını nedeniyle 2 yıl aradan sonra okurla buluştu. Fuar 3 Aralık'tan bu yana binlerce kitapsever tarafından ziyaret edildi.
"Kitabın Büyülü Dünyası" temasıyla gerçekleştirilen fuara katılan İnkılap Yayınevi Yayın Direktörü Gülşen İşeri, salgın nedeniyle fuara mecburi bir ara verdiklerini belirterek, bu yıl yeniden yapılıyor olmasından dolayı çok mutlu olduğunu dile getirdi.
Zülfü Livaneli'nin "Kaplanın Sırtında", Buğra Gülsoy'un "Luna", Zafer Algöz'ün "Ken Taç Dis", Cem Arslan'ın "Afili Kentin Alaylıları", Serhan Kurşun'un "Garaz" olmak üzere Türk klasiklerinden dünya klasiklerine, araştırma kitaplarından sözlüklere ve tarih kitaplarına çok sayıda esere İnkılap Kitabevi standında yer verdiklerini belirten İşeri, "Zeynep Turan'ın '2023 Karar', Aygül Aydın ile Ender Saraç'ın '2023 Astroşifa Ajandası' kitaplarıyla okurlarımızın sorularını cevaplayacağız. Cem Yılmaz'ın 'Erşan Kuneri' senaryo kitapları da ilk kez fuarda okurlarının karşısına çıktı. Buğra Gülsoy'un yeni çıkan kitabı 'Luna'nın da keyifli hikayesi, fuara özel çıkardığımız kitaplar arasında yer alıyor." diye konuştu.
İşeri, özellikle genç okurların fuara yoğun ilgi gösterdiğini kaydederek, en çok okunan yazarlarının başında Reşat Nuri Güntekin ve Zülfü Livaneli'nin geldiğini söyledi.
– "Bir takım süreçlerden dolayı TÜYAP Kitap Fuarı'nda bir okur düşüşü var"
Erdem Yayınları Genel Müdürü Yunus Erdem de fuarın uzun bir aradan sonra bıraktıkları yerde olmadığına işaret ederek, "Pandemi tüm dünyayı derinden sarstığı gibi, sektörü de derinden sarstı. Ekonomik sorunların getirdiği birtakım süreçlerden dolayı TÜYAP Kitap Fuarı'nda okur düşüşü var. Önceden okullar çokça gelirdi. Okullar, herhalde salgın ve sağlık endişeleriyle öğrencileri eskisi kadar getirmiyor." dedi.
Artık internetten her kitaba çok rahat ulaşılabildiğini belirten Erdem, "İstanbul şartlarında buralara kadar gelip bu zahmete katlanmanın bir anlamı yok diye düşünüyor olabilir insanlar. Bu yıl salon sayısı olarak da üç yıl öncesinin gerisinde TÜYAP." ifadelerini kullandı.
Erdem, yayınevinin yıl boyunca her ay yeni kitaplar çıkardıklarını aktararak, şunları kaydetti:
"Fuara yetişsin diye gayret ettiğimiz bazı kitaplarımız oldu. TRT Çocuk'ta oynayan çizgi filmlerden 'Aslan- Hürkuş' kitabı, yine TRT'de de gösterilen 'Tozkoparan İskender: Bir Efsanenin Doğuşu' kitabı ve kıymetli yazarımız Esra Bahadır Cesar'ın 'Bahadır: Sirius'un Seçimi' adlı hikayesini TÜYAP'a yetişsin diye çıkarmaya gayret ettik. Okurlarımızın bizim kitaplarımıza ciddi bir ilgisi var. Ama okul öncesi yayınlarımıza genelde olduğu gibi bizde de daha fazla ilgi ve alaka var. Had safhada diyebiliriz."
– "Yeni okuyucular kazanmak için fuarlara katılıyoruz"
İş Bankası Kültür Yayınları Genel Müdür Yardımcısı Harun Yılmaz, fuarın açıldığı ilk günlerde ziyaretçi sayısının az olduğunu ancak kendi stantlarının ilgi gördüğünü söyledi.
Okurların önemsediği kitaplara değinen Yılmaz, şu bilgileri verdi:
"Her yaş kategorisinde çocuk kitapları, klasikler ve yeni başlık açtığımız 'Çağdaş Dünya Edebiyatı' kitaplarımız, 'Hasan Ali Yücel' dünya klasikleri ve modern klasikler ilgi görüyor. Katılımcı sayısında ilk hafta sonu, pazartesi ve salı ziyaretçimiz azdı. Okuma kültürüne katkı yapmak, yeni okuyucular kazanmak için fuarlara katılıyoruz. Yeni çıkan yayınlarımızı teşhir etmek, raflarda yerini bulamayan kitaplarımızı okurlarımıza göstermek için buradayız."
– "Fuar, yeni kitaplar demek"
Çamlıca Yayınevi Editörü Ümit Yüksel de insanların yavaş yavaş kitaplara ısındığını ve fuarın hafta içi oldukça öğrenci ağırladığını belirterek, kitap fiyatlarının da makul bir düzeyde olduğu aktardı.
Okurların kitapları yakından incelediğini ve eserlerle yakın temas kurduğunu sözlerine ekleyen Yüksel, "Özellikle öğrenciler kitap almasa bile kitabı alıyor, inceliyor. Bu da bir nevi çocuğun kendi dünyasına bir yatırım oluyor." değerlendirmesinde bulundu.
Yüksel, yılın son aylarında okuma kültürünün biraz canlandığına işaret ederek, şunları kaydetti:
"Fuarın bu aylara denk gelmesi bizim için de bir avantaj oluyor aslında. Buraya yeni kitaplar getiriyoruz. Okur da yeni kitaplar görmek istiyor. Çünkü fuar, bir şekilde yeni kitaplar demek. Okurlar geldiğinde, 'Yeni ne var?' tarzında çokça soruyor. Son zamanlarda artık biraz da deneyimlenmiş kitaplara ilgi gösteriyor. Biz de yazarların deneyimleyerek kaleme aldığı eserleri önemsiyoruz. Kurgu kitaplarına da her zamanki gibi bir rağbet var. Yayınevi olarak 7'den 70'e her yaş kitlesine uygun kitaplar çıkarmaya çalışıyoruz. Çünkü biz okuma alışkanlığını çocuklardan büyüklere kadar sürdürmek istiyoruz. 'Hangi yaşta hangi kitap okunur?' diye bir model inşa ederek, eserler üretmeye çalışıyoruz. Dini yayınlarımıza da ağırlık verdik. Çünkü her zaman dini yayınlara da rağbet var. Bu ihtiyacı da karşılamaya çalışıyoruz. Ayrıca bu yıl Fazilet Neşriyat olarak Ömer Nasuhi Bilmen'in kitaplarını çıkarmaya başladık."
– "Bizim açımızdan fuar gayet güzel geçiyor"
Damla Yayınevi Genel Yayın Yönetmeni İsmail Gürgen de salgın sebebiyle İstanbul'un uzun süre kitap fuarlarından yoksun kaldığını ifade ederek, "Bu sene pazartesi hariç fuar yoğun geçiyor. Öğrencilerin katılımıyla kitaplara, özellikle macera kitapları ve klasiklere çok yoğun talep var. Bizim ilkokullara yönelik yayınlarımız da oldukça ilgi görüyor. Bu sene bizim açımızdan fuar gayet güzel geçiyor aslında." açıklamasını yaptı.
Öksüz, genel olarak fuarda kitaplarda yüzde 30-40 civarında indirim olduğuna dikkati çekerek, şöyle konuştu:
"Bizim standımızda her gün bir yazarımız kitaplarını imzalıyor ve imza etkinlikleri çok güzel geçiyor. Fuara özel Nur Dombaycı'nın 'Hacker Nine' kitabını çıkardık. Satışları oldukça güzel. Bunun dışında çocuklar macera, futbol kitaplarına, liseliler klasiklere ve veliler de daha çok değerler eğitimi kitaplarına ilgi gösteriyor."
– "Fiyatların artması en büyük sorun"
Kırmızı Kedi Yayınevi Satış Pazarlama Sorumlusu İbrahim Öksüz, fuarın bekledikleri gibi olmadığını aktararak, "Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı, Türkiye'nin en büyük kitap fuarı. Okurun daha yoğun ilgi göstermesini beklediğimiz fuarlardan biri. Zannediyorum pandeminin etkisinden ve kitap fiyatlarının artmış olmasından kaynaklı, okurun fuara gelmediğini görüyoruz. Fiyatların artması gerçekten en büyük sorun." dedi.
Öksüz, çocuk ve gençlik edebiyatına yönelik kitaplar ürettiklerine vurgu yaptı: "Türk ve dünya edebiyatında da güzel işler yapıyoruz. Yakın tarih, siyaset, inceleme ve araştırma kitapları da çıkarıyoruz. Bizim gördüğümüz eskiden bir okul geldiğinde ilgi alanlarına göre 10-15 kitap alırlardı. Şimdi bu sayı 3-5 kitapla geçiyor. Fakat dünya ve çocuk edebiyatından kitapları yoğun satıyoruz."
Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı'nın geleneği olarak fuara her yayınevinin özel bir kitapla çıktığını söyleyen Öksüz, Kırmızı Kedi'nin 1998 Nobel Edebiyat Ödülü alan Portekiz edebiyatının ünlü yazarlarından Jose Saramago'nun çok bilinmeyen "Dul" kitabını okurun beğenisine sunduklarını ifade etti.
– "İnsanların öncelikleri arasında kitap ikinci planda kalıyor"
Profil Kitap Satış Pazarlama Sorumlusu Osman Küçük, fuara ilginin beklentinin altında olduğunu dile getirerek, "Ekonomik şartlar, insanların kitap alımını düşürdü. Artık insanların öncelikleri arasında kitap ikinci planda kalıyor." dedi.
Küçük, Profil Kitap'ın edebiyat, felsefe ve psikoloji alanında yayınladıkları kitaplara değinerek, şu bilgileri verdi:
"İbrahim Tenekeci, Hayati İnanç, Serdar Tuncer ve Bekir Develi, Profil Kitap'ın ana yazarları diyebilirim. Profil son 5-6 yılda da psikoloji ve felsefe alanında iyi kitaplar çıkardı. Okurlardan olumlu dönüşler alıyoruz. Son 2-3 yıldır da çocuk kitaplarına girdik. Özellikle 0-3 ve 4-7 yaş aralığında etkinlik anlamında çocuk kitapları ilgi görüyor. Aslında Profil Kitap, çok renkli bir yayınevi. İnceleme, araştırma, aile eğitimi, sanat alanında da kitaplarımız var ve biz bunların üstüne koymaya devam ediyoruz. Tabii ki kağıt zamları, matbaa maliyetleri nedeniyle istemeyerek de olsa senede 100 kitap çıkartıyorsak, maalesef bu sayıyı 50'ye, 30'a kadar düşürdük. Ama Profil yine üretmeye devam ediyor."
Alice Miller'in "Toplumun Çocuğa İhaneti" eserinin hem fuarda hem de internet satışlarında ilgi gören bir eser olduğunu belirten Küçük, Sadık Yalsızuçanlar, Fatma Barbarasoğlu ve Bekir Develi kitaplarının da satış grafiğinin yüksek olduğunu aktardı.
– "Kitapların varlığının devam etmesi için yayınevi olarak mücadelemizi sürdüreceğiz"
Hayy Kitap Satış Koordinatörü Mustafa Karakoç, salgın, kağıt zamları ve yakın zamanda Taksim'de yaşanan bombalı saldırıya rağmen fuarın bu yıl iyi bir başlangıç yaptığının altını çizerek, okulların da fuara gelmesiyle her geçen gün ziyaretçi sayısının arttığına dikkati çekti.
Türkiye'de sağlık yayınları alanında öncü olmaya gayret ettiklerine vurgu yapan Karakoç, şöyle devam etti:
"Aile içi iletişim ve pedagoji alanında da çok önemli yazarlarımız ve çalışmalarımız var. Bu alanda yeni çıkan kitaplarımız fuarda çok ilgi görüyor. Canan Karatay, Hayati Sır, Ümit Aktaş ve Hatice Kübra Tongar gibi 10 yazarımızın kitaplarına oldukça rağbet var. İnsanlar fuarı özlemiş, bunu gözlemledik. Çünkü toplumumuzda okurlar, dokunarak, hissederek kitabı almak istiyor. İnsanların fuarda kitaplara bakarak not aldıklarını da gördüm. Yazarları da özlemişler, Yazarlar da okurlarını özlemiş. Böyle güzel buluşmalar oldu. İmza günlerimiz de oldukça güzel geçti."
Ekonominin zorlu şartlarına rağmen okurları kitapsız bırakmak istemediklerini ve bu anlamda yayıncılık alanında birçok çalışma yaptıklarını kaydeden Karakoç, "Artık yayıncılık dijitale kayıyor. İnsanlık tarihi bile yazıyla başlıyor. Bu yüzden kağıt ve kitap var olmak zorunda. Kitapların varlığının devam etmesi için de yayınevi olarak mücedelemizi sürdüreceğiz. Kitabın lüks, çok zor ulaşılabilen bir meta olmasını kesinlikle istemiyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
– "Lise ve üniversite gençlerinin kitap okuma eğilimlerinin daha fazla arttığını gördük"
Everest Yayınları yetkilisi Seval Tüç de kendi yazarlarının ikinci ve üçünkü kitaplarını alma konusunda okurlarının oldukça iyi olduğunu belirterek, "Malum ekonomik krizden dolayı bu sene insanlar çokça kitap almasa da, stantlardan bir veya iki kitap almadan geçmiyorlar. Genel anlamda lise ve üniversite gençlerinin kitap okuma eğilimlerinin daha fazla arttığını gördük. Bizim Türk yazarlarımızın özellikle kitap serilerine de ilgi çok arttı. Yabancı yazarlarımız da zaten her zamanki gibi revaçta." şeklinde konuştu.
Bu yıl Abdülhak Şinasi Hisar'ın bütün kitaplarını cep boy bastıklarını ve fuara getirdiklerini sözlerine ekleyen Tüç, "Kitapları özel bir tasarımla cep boyunda bastık, kağıt fiyatlarından dolayı. Böyle olunca okur için ekonomik anlamda daha iyi oluyor. Her zaman diyoruz bilgi kitaplarımızda, tarihimizde." dedi.
Kapı Yayınları yetkilisi Cüneyt Akbaba ise fuarın sakin geçtiğine işaret ederek, fiyat artışlarından dolayı da okurların kitap satın almaya çekimserlik gösterdiğini dile getirdi.
Okuyucuları kırmamak adına indirim yapmaya çalıştıklarını söyleyen Akbaba, birçok yazarlarının yeni kitaplarının basımının fuara denk geldiğini, bunun yanı sıra İskender Pala'nın "Surname" eserinin de satışının güzel gittiğinin altını çizdi.
