TBMM (AA) – Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Genel Müdür Yardımcısı Muharrem Kiraz, 41 işçinin hayatını kaybettiği Amasra’daki maden ocağındaki patlamaya ilişkin, “Bizim kendi öngörümüz, incelemeler ve eldeki veriler havalandırmadan kaynaklanan bir sorun olmadığı, bir kaza olmadığı şeklinde.” dedi.
Bartın’ın Amasra ilçesinde meydana gelen maden kazasının tüm yönleriyle araştırılarak benzer kazaların önlenmesine yönelik tedbirlerin belirlenmesi amacıyla kurulan TBMM Araştırma Komisyonu, AK Parti Kayseri Milletvekili Taner Yıldız başkanlığında toplandı.
Yıldız, konunun tüm yönleriyle aydınlatılması için çalıştıklarını, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcilerini dinlediklerini, yarın da konuyla ilgili uzman akademisyenleri dinleyeceklerini söyledi.
Amasra’daki maden ocağında inceleme yapacaklarını ve maden şehitlerinin aileleriyle görüşeceklerini belirten Yıldız, “Komisyonumuzda, Mecliste grubu bulunan tüm partilerin mensupları olarak aynı hassasiyetle, kendimizi yargının yürütmenin yerine koymadan, hüküm cümlelerini kullanmadan konuşmalarımızı yapacağız ve araştırma raporunun sonucunu kamuoyuyla paylaşacağız.” diye konuştu.
HDP İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu, Komisyon çalışmaları sonunda bu tür faciaların bir daha yaşanmamasını sağlayacak kararlar alınmasını temenni etti.
Soma’daki maden kazasının ardından Mecliste kurulan Komisyonun öneri ve raporlarının uygulanıp uygulanmadığının da komisyonca araştırılması gerektiğini dile getiren Kenanoğlu, önceki kazaların ardından gerekenler yapılmadığı için bu tür kazaların tekrar yaşandığını söyledi.
– “Maalesef bizde istifa kültürü yok”
CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, Komisyon Başkanı Yıldız’ın, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yaptığı dönemde 6 büyük maden kazası yaşandığını ifade ederek “Sizin döneminizdeki maden kazalarında, kurumların başındaki en yüksek kişi olarak siyaseten siz sorumlusunuz. 6 maden kazasında bakanlık yapmış kişi olarak bu Komisyonda olmamanız daha uygun olurdu diye düşünüyoruz.” dedi.
Soma’daki maden kazasından ders alınmadığı için bu tür kazaların devam ettiğini savunan Demirtaş sözlerini şöyle sürdürdü:
“Maalesef bizde istifa kültürü yok. Medeni bir ülkede olsaydı enerji bakanı istifa ederdi. Ayrıca Amasra’daki kazanın ardından hazırlanan bilirkişi raporunda olayın yüzde 80’i açığa çıkarılmış. Raporda TTK Genel Müdürü Kazım Eroğlu’nun 3 maddeden kusurlu olduğu, genel müdür yardımcısının da kusurlu olduğu yazıyor. Olayda tek maddeden kusurlu bulunan bir mühendis tutuklu ama 3 maddeden kusurlu olan Genel Müdür serbest. Bu iki kişinin üzerindeki dokunulmazlık bir an önce kaldırılıp yargılanmalarına başlanmalı. Ayrıca iki gün önce Kazım Eroğlu’nun Enerji Bakanı’na istifasını sunduğu ancak kabul edilmediği yönünde haberler çıktı ve yalanlanmadı da. İki üst düzey bürokrat halen koltuğunda oturuyor. Eğer istifası kabul edilmediyse Bakan tarafından TTK Genel Müdürü ve Yardımcısı korunacak diye düşünüyoruz. Elbette yargılama yapmıyoruz ama gerçeklerin açığa çıkması da lazım.”
– Yıldız’ın Komisyon Başkanlığına itiraz
Komisyon Başkanı Yıldız, Demirtaş’a tepki göstererek “Acılar üzerinden siyaset yapmayacağımızdan bahsetmiştim. Bilirkişi raporu vardır ama son mahkeme kararı değildir. Hukukçular bunu çok iyi bilir. Şu anda TTK Genel Müdürü ve ilgili genel müdür yardımcısı burada bulunmuyor. Bulunmaları doğru değildi.” cevabını verdi.
Komisyon üyelerinden hüküm içeren cümleler kurmamalarını isteyen Yıldız, “Biz yargının yürütmenin yerinde değiliz. Bu kazanın sebeplerine inilmesiyle alakalı ne gerekiyorsa sözümüzü ve emeğimizi esirgemeyeceğiz. Hiçbir şekilde bu konunun kenarda kalmasına göz yummayacağız.” diye konuştu.
CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz’ın “Başka Komisyon başkanı yapacak kimse yok muydu AK Parti’de?” sözlerine Yıldız, “Benim nezaketimi zorlamayın. Acılar üzerinden istismar yapmayın.” karşılığını verdi.
CHP Antalya Milletvekili Aydın Özer, herkesin sorumluluk alması gerektiğini söyleyerek “Sayın Yıldız 6 kazada bakandı. Hiçbir hesap vermedi, ‘Ben sorumluluk alıyorum.’ demedi. Burada komisyon başkanı olması benim açımdan uygun değildir. Yani bu durum FETÖ komisyonundaki FETÖ’cünün komisyon başkanı olması gibi bir şeydir. Yapmayın arkadaşlar, bu anlayıştan çıkın artık. Bu, parti meselesi değil, hepimizin meselesi. 41 madencinin vebali boynumuzadır.” ifadesini kullandı.
– “Kazanın oluş şekliyle alakalı kaza kanaat raporu oluşturulacak”
Komisyonda, TTK Genel Müdür Yardımcısı Muharrem Kiraz ve bazı TTK yetkilileri, kurumun mevzuatı, yapısı ve çalışmalarıyla ilgili sunum yaptıktan sonra Amasra’daki maden ocağında yaşanan kazaya ilişkin soruları yanıtladı.
Kiraz’ın, soruların çoğunun teknik olması nedeniyle yazılı olarak bilgi sunmayı önermesi üzerine Komisyon Başkanı Yıldız, “Şu anda bize bu konuyla ilgili her türlü konuyu anlatabilirsiniz. Teknik bilgi de verebilirsiniz. Gerekirse bilgi alacağınız yetkililerle telefonla bağlantı kuralım. Yeter ki bugün bize canlı ve dinamik bilgiler verin.” dedi.
Kiraz, Amasra’daki maden ocağındaki ana aspiratörün 1978’de kurulduğunu ve 11 bin metreküp/dakika kapasitesi olduğunu kaydetti.
Mevzuata göre aspiratörün çift yönlü çalışması gerektiğini anlatan Kiraz şöyle konuştu:
“Aspiratörün kapasitesi yetersiz değil ama mevzuat çift yönlü çalışmasını istiyor. Yeni aspiratör için ihale yapıldı ancak süreç pandemiye denk geldi. O dönemde firma malzeme tedarikinde sorun yaşandığını söyledi. Sonra uygun teklifler olmadığı için ihale 3 kere tekrar edilmek zorunda kaldı. 18 Ekim 2021’de yeni sözleme imzalandı. Firma taahhüt süresi içerisinde yurt dışından gelecek malzemeyi temin edemediği gerekçesiyle süre uzatımı istedi. Süre uzatımı verdik. Sonra tekrar süre uzatımı talep edildi. Firma en son eksiklikleri tamamladığını, sahaya getirip montaj yapacağını söyledi ama bu özel durum yaşandı.”
Kiraz, yeni aspiratörün bu tür bir kazaya etkisinin olmayacağını aktararak “Bizim kendi öngörümüz, incelemeler ve eldeki veriler havalandırmadan kaynaklanan bir kaza olmadığı şeklinde. Mevzuat, acil bir durumda ve ihtiyaç halinde emiş yerine itiş yapabilen bir aspiratör olmasını öngörüyor. Ancak böyle bir aspiratör olsaydı bile kazaya etkisi olmazdı.” ifadesini kullandı.
Kazanın, TTK tarafından da araştırıldığını anlatan Kiraz, “Elimizdeki kayıtlı veriler, işçilerin ifadeleri ve diğer verilerle süreci değerlendirmeye çalışıyoruz. Uzman arkadaşlarımız bir araya gelip farklı senaryoları değerlendirmeye çalışıyor. Adım adım, aşama aşama değerlendirme yapılıyor.” dedi.
Komisyon Başkanı Yıldız, sunum ve açıklamaların “yeterince aydınlatıcı” olmadığı kanaatine vardıklarını belirterek TTK Genel Müdür Yardımcısı Kiraz’ın tüm soruları not almasını ve gelecek hafta yeniden Komisyonda detaylı olarak bilgi vermesini istedi.
Maden ve Petrol Arama Genel Müdürü (MAPEG) Cevat Genç ile Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Kurumu Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Mert Ayaz da kurumlarının çalışma ve faaliyetleriyle ilgili Komisyon üyelerine bilgi verdi.
