AFYONKARAHİSAR (AA) – CANAN TÜKELAY – Afyonkarahisar'da hayvancılıkla uğraşan Necla Eşmen, Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğünden (TAGEM) aldığı destekle manda sayısını artırdı, kaymak tesisi kurdu.
Merkeze bağlı Küçükçobanlı köyünde manda yetiştiriciliği yapan 53 yaşındaki Eşmen, 2011'de TAGEM'e "Halk Elinde Anadolu Mandası Islah Projesi" kapsamında destek alabilmek için başvuruda bulundu.
Başvurusu kabul edilen Eşmen, aldığı 14 bin 115 liralık destekle manda sayısını 10'dan 18'e çıkardı, ayrıca besihanesinin yanına kaymak tesisi kurdu. Eşmen, manda sütünden kaymak ve yoğurt yaparak satışından elde ettiği parayla aile bütçesine katkı sağlıyor.
– "Kaymağın, 'Afyon kaymağı' olabilmesi için önce manda sütünden yapılmış olması gerekiyor"
Eşmen, AA muhabirine, 2011'de TAGEM'den aldığı destekten sonra manda sütü üretiminin arttığını belirtti.
Hayvan bakımlarında oğlunun da kendisine yardım ettiğini aktaran Eşmen, şöyle konuştu:
"Oğlum hayvanlara yemini, samanını veriyor. Ben de sağım yapıyorum. O olmadığı zaman onları da ben yapıyorum. Geçen yıl oğlum askerdeydi. Hepsini ben yaptım. Bizim bu işler çok zor. Buradan kazandığım parayla aile bütçeme de katkı sağlıyorum. 5 kız, 1 oğlum var. Manda sütünden elde ettiğimiz sütlerden kaymak yapıyoruz. Afyonkarahisar'ın kaymağı meşhurdur. Zahmetli bir iştir. Kaymağın 'Afyon kaymağı' olabilmesi için akşam sütleri bakır kuşenelere 1,5 litre civarında koyulur. Kısık ateşte 95 dereceye kadar ısıtılır. Bu şekilde kaymağın ilk pişirilmesi sağlanır. Kuşeneler olduğu yerde sabaha kadar kalır. Sabah oluşan kaymakların etrafı bıçakla çizilerek oluşan kaymak tabakasının altındaki süt alınır. Daha sonra sabah sağımından gelen sütler tekrar aynı tavalara doldurulur ve tekrar 95 derecede kısık ateşte ısıtılır. Isıttığımız sütü olduğu yerde bez parçalarıyla örterek terletiriz. Akşam arabalara konularak soğuk hava deposuna girer, sabaha kadar durur. Sabah kaymaklar çizilerek satılır. 3 litre sütten ortalama 300 gram kaymak elde ediliyor, 36 saat gibi bir işlemden geçer. Kaymak çift pişirimden olur."
Sütün terlemesi olayını ise "sütün içinde bulunan su miktarının buharlaşarak azalması" olarak anlatan Necla Eşmen, kaymak satışı işini ise eşinin yaptığını kaydetti.
İlerleyen süreçte işini daha da büyütmek istediğini anlatan Eşmen, "Yaklaşık 150 dekarlık tarlamızda buğday, mısır, yonca ekiyoruz. Hem çiftçilik hem de besicilik yapıyoruz." dedi.
– "Kadın çiftçilerimizle iftihar ediyoruz"
Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar (TAGEM) Genel Müdür Yardımcısı İbrahim Halil Sözmen de Bakanlık olarak destek verdikleri kadın çiftçi Necla Eşmen ile iftihar ettiklerini söyledi.
Eşmen'in çok güzel mandalar yetiştirdiğini aktaran Sözmen, "Manda sayısını artırdığını biliyoruz. Manda sayıları Türkiye'de 2011 yılında 85 bin iken 2022 yılında 185 bine çıkmıştır. Bu, hayata geçirdiğimiz proje sayesindedir. Necla Eşmen çiftçimiz de yine bizim projeye dahil olan kadın çiftçilerimizden. Daha önceki süt verimleri manda başına yıllık 800 litre iken şu anda bir mandadan aldıkları yıllık süt miktarı bin 200 litreye çıkmıştır." ifadesini kullandı.
