KAYSERİ (AA) – Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çalış, "uluslararası nötrino deneylerinin Türkiye'deki ilk kontrol merkezi"nin üniversitelerinde kurulacağını açıkladı.
Çalış, yazılı açıklamasında, Erciyes Üniversitesi Nötrino Araştırma Grubu'nun, Fermilab ve CERN laboratuvarlarının ortaklığında ABD'de kurulan dünyanın en büyük nötrino deneyi olacak DUNE deneyine proje başvurularının kabul edildiğini bildirdi.
Yaklaşık 4 milyar dolar bütçeli büyük bir deneye ERÜ olarak resmi katılım sağladıklarını aktaran Çalış, şu bilgileri verdi:
"ABD'de bulunan ve dünyanın en büyük ikinci hızlandırıcı laboratuvarı olan Fermilab ile işbirliği kapsamında, üniversitemiz araştırmacılarından Dr. Öğretim Üyesi Emrah Tıraş ve araştırma ekibi, uluslararası ANNIE ve NOVA nötrino deneylerinde 2020 yılından beri çalışmalarını aktif bir şekilde sürdürmekte. Tıraş'a ve ekibine ülkemize ve üniversitemize yaptığı katkılar için teşekkür ederiz. Ayrıca Erciyes Üniversitesinin projesini kabul ederek bu büyük organizasyonda yer almamızı sağlayan Fermilab ve Berkeley kurumlarına, DUNE ve EOS deneylerinin yöneticilerine de desteklerinden dolayı teşekkür ederiz."
Araştırma üniversitesi olarak dünya çapında adından söz ettiren çalışmalara imza atamaya devam edeceklerini vurgulayan Çalış, şunları kaydetti:
"Ülkemizde henüz ticari üretimi olmayan, endüstriyel çalışmalardan sağlık ve yaşam bilimleri uygulama alanlarına kadar çok geniş kullanımı olan parçacık dedektör ve hızlandırıcı teknolojiler ile ilgili bilgi transferi bu iş birliği ile geliştirilmiş çalışmalar sayesinde ülkemize kazandırılmaya devam edecektir. Bu projelerde teknolojik kazanımların yanı sıra temel ve mühendislik bilimleri alanında nitelikli insan kaynağı yetiştirilmektedir. Üniversite olarak gerek geliştirilen dedektör teknolojileri sayesinde gerekse de bu araştırma altyapısında yetişen gençlerimiz vasıtasıyla ülkemizin yüksek teknoloji üreten ve ihraç eden bir ülke olma hedeflerine katkı sağlamaya devam edeceğiz. Geliştirilen bu iş birlikleri sayesinde üniversitemiz Araştırma Merkezleri ve Laboratuvarları binasında uluslararası nötrino deneylerinin Türkiye’deki ilk kontrol merkezi kurulmaktadır. Bu kontrol merkezinin yanı sıra kurulumu devam eden dedektör Ar-Ge ile büyük veri analiz laboratuvarlarında uluslararası deneylerin takibi ve büyük veri analizleri yapılarak ülkemize bilgi ve teknoloji transferi sağlanacaktır."
Dr. Öğretim Üyesi Emrah Tıraş da projeyle ilgili şunları aktardı:
"Şu anda üniversitemizde kurulumu devam eden Uluslararası Nötrino Kontrol Merkezi ve buna ek olarak Dedektör Ar-Ge ve Büyük Veri Analiz Laboratuvarları ile bu uluslararası deneylerin hem 7/24 kontrollerini gerçekleştirebileceğiz hem de veri analizi ile simülasyon çalışmalarını üniversitemizde devam ettirebileceğiz. Bu sadece üniversitemizdeki temel bilim ve mühendislik araştırmacıları için değil, aynı zamanda Türkiye’nin farklı üniversitelerinden üniversitemize gelip bu araştırmalara katılım sağlayacak ülkemiz araştırmacıları için de bir merkez olacaktır. Bundan dolayı hem lisans hem de lisansüstü öğrencilerin yazılım ve donanım alanlarında kendilerini geliştirmeleri ve uluslararası deneylerde aktif bir şekilde yer almaları için önemli bir merkez haline gelecektir."
