ROMA (AA) – Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, Avrupa ve dünyada olduğu gibi Türkiye'de de demografik dönüşümün hızlandığını, bu geçiş süreci sebebiyle yaşlanmayla ilgili politika ve hizmetleri gözden geçirdiklerini söyledi.
Yanık, İtalya'nın ev sahipliğinde başkent Roma'da Birleşmiş Milletler (BM) Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK) Yaşlanma Konferansı'nda Birinci Bakanlar Yuvarlak Masa Toplantısı'nda yaptığı konuşmada Türkiye’nin yaşlılara yönelik politikalarını uluslararası muhataplarına anlattı.
Bakan Yanık, Türkiye'de son 20 yılda sağlık, sosyal hizmet ve teknolojideki gelişmelere bağlı olarak yaşam süresinin uzadığını, buna karşın doğum oranının belirgin şekilde azaldığını belirterek, "Avrupa'da ve dünyada olduğu gibi Türkiye'de de demografik dönüşüm hızlandı. Yaşlı nüfus oranı 2000 yılında yüzde 7,2'den 2021 sonunda yüzde 9,7'ye yükselmiştir. Yaşlı nüfus oranı son 5 yılda yüzde 24 artmış ve bu da Türkiye'yi en hızlı yaşlanan ülkeler arasına sokmuştur." dedi.
Yaşlı nüfus oranının artış eğilimini sürdürmesi ve 60 yıl içinde her dört kişiden birinin 65 yaş ve üzeri olmasının beklendiğini ifade eden Yanık, "Türkiye'nin yaşamakta olduğu bu demografik geçiş süreci, son yıllarda yaşlanmayla ilgili politika ve hizmetleri gözden geçirmemize neden olmuştur. Türkiye'nin yaşlanma konusundaki ulusal politikası, yaşlıların aktif ve sağlıklı yaşlanma çerçevesinde, aile bütünlüğü içinde ve sosyal yaşamla bağlarını koruyarak geniş bir hareket alanı oluşturacak biçimde şekillendirilmiştir. Bu amaca ulaşmak için uzun süreli bakım, sosyal destek hizmetleri, sosyal güvenlik ve sosyal yardımlar gibi farklı hizmetleri eş güdümlü ve tamamlayıcı olarak yürütüyoruz." diye konuştu.
Türkiye'de yaşlılara yönelik uzun süreli bakım hizmetlerinin temel amacının yaşlılıkta yaşanan fiziksel, ruhsal ve psiko-sosyal değişimlere geçişi kolaylaştırmak olduğunu anlatan Yanık, "Bu kapsamda bakım politikalarımız, yerinde yaşlanmayı ve kendi kaderini tayin hakkını bir hak olarak kabul ederek bireylerin çoğunlukla kurumsal bakım hizmetleri yerine, aileleri ve yakınları yanında bakım desteği aldıkları, sosyal yaşamla bütünleştirdikleri bir model sunmayı amaçlamaktadır." ifadelerini kullandı.
– "Yaşlı bireyler, uzun süreli bakım merkezlerinden yılda 45 güne kadar bakım alabilmektedir"
Bakan Yanık, yaşlı bireylerin yaklaşık yarısının uzun süreli bakım hizmetlerinden ücretsiz, diğer yarısının da gelirlerine göre kısmi ücretle yararlandığını kaydetti.
Yaşlı bireylere aileleri veya bakım verenleri geçici bakım sağlayamadıklarında geçici ve misafir bakım hizmetlerini de ücretsiz sunduklarını dile getiren Yanık, şöyle devam etti:
"Yaşlı bireyler, uzun süreli bakım merkezlerinden yılda 45 güne kadar bakım alabilmektedir. Bu merkezlerde hizmet aldıkları sürece tüm ihtiyaçları da kurum tarafından karşılanmaktadır. Uzun süreli bakım sistemlerinde kaliteyi artırmak için 'Bakım Hizmetleri Kalite Standartları'nı geliştirdik. Ayrıca, yaşlı bireylerin özerkliğini, aileleri ve arkadaşlarıyla sosyal ilişkileri de dahil olmak üzere topluma katılımını teşvik eden bir dizi uygulama mevcuttur."
Bakan Yanık, uzun süreli kurumsal bakımın yanı sıra evde sağlık ve bakım yardımı, gündüz bakım hizmetleri, danışmanlık hizmetleri, yaşlılık aylığı, ayni ve nakdi yardımlar, yardımcı destek teknolojileri, vergi muafiyetleri ve istisnaları ile ücretsiz veya indirimli seyahat olanaklarının devlet tarafından sunulduğunun altını çizdi.
– "Yaşam döngüsü yaklaşımına büyük önem veriyoruz"
Yanık, yerel yönetimlerin yaşlılara yönelik hizmetlerini desteklemek ve yaygınlaştırmak amacıyla 2016'dan itibaren Yaşlı Destek Programı'nı uygulamaya koyduklarını dile getirdi.
Yaşlılar arasında en dezavantajlı gruplara maddi yönden desteklemek için yaşlı aylığı gibi sosyal yardımlar da sağladıklarını aktaran Bakan Yanık, "Yaşlılara Yönelik Gündüz Bakım ve Evde Bakım Hizmetlerinin İyileştirilmesi Projesi" ve "En Kırılgan Gruptaki Türk Vatandaşları ile Geçici Koruma ve Uluslararası Koruma Altındaki Kişilerin Sosyal Hizmetlere Erişimin Arttırılması Projesi" gibi toplum temelli bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması için projeler yürüttüklerini anlattı.
Bakan Yanık, "Ulusal yaşlanma politikamız doğrultusunda uzun süreli bakım hizmetlerini nüfusun çeşitli ve değişen ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde geliştirmeyi amaçlıyoruz. Bunu yaparken hem toplumsal hem de bireysel yaşlanmayı aynı anda ele alan, yaşlıyı sadece birey olarak değil, geçmişi, kapasitesi ve çevresiyle bir bütün olarak değerlendiren yaşam döngüsü yaklaşımına büyük önem veriyoruz." ifadelerini kullandı.
Konferans sonrasında aile fotoğrafı çekimine katılan Bakan Yanık, konferans çerçevesinde ikili temaslarda da bulundu. Yanık, Kuzey Makedonya Çalışma ve Sosyal Politika Bakanı Jovana Trençevska ile görüştü.
