SARAYBOSNA (AA) – Bosna Hersek Kayıp Kişiler Enstitüsü Sözcüsü Emza Fazlic, 11 Temmuz’da geleneksel olarak düzenlenen cenaze töreninde bu yıl, şimdiye kadar elde edilen verilere göre 30 kurbanın defnedileceğini açıkladı.
Fazlic, 11 Temmuz’da Potoçari’de düzenlenecek cenaze töreni için Srebrenitsa Soykırımı’nın 30 kurbanının naaş kalıntılarının hazır olduğunu söyledi.
Emza Fazlic, 6 Nisan’da kimlikleri tespit edilen 8 kurban dışında, 22 kurbanın daha bu yıl toprağa verileceğini ve bunun için gerekli izinlerin alındığını ve toplam sayının şimdilik 30 olduğunu ifade etti.
Cenaze töreni için hazırlanan 30 kurbanın dışında, 35 kurbanın daha olduğunu söyleyen Fazlic, “Tuzla’daki bu 35 kurbanın aileleri cenaze için izin vermedi. Bunun sebebi, kimlikleri tespit edilen bu kişilerin bütün kemiklerinin bulunamamış olması. Kurban yakınları bu kemiklerin de bulunacağını umuyor.” diye konuştu.
Fazlic, "Bu kurbanlar haricinde DNA sonuçlarına göre 75 kurbanın daha kimliği tespit edildi ancak aile bireylerinden gelip kimlik onayında bulunan olmadı. Bu kemikler, uzun yıllardır morglarda duruyor. Bir an önce ailelerin gelip kimlik tespitini yapmasını ve cenaze törenini onaylamasını bekliyoruz." ifadesini kullandı.
Daha tespit edilememiş toplu mezarların olduğunu düşündüklerini aktaran Fazlic, "1000'den fazla kurban hâlâ aranmakta. Bu kurbanlardan bazıları asla bulunamayacak çünkü kemikleri farklı konumlarda, farklı nehir ve göllere atılmış durumda." dedi.
Fazlic, "Bir de tüm aile bireylerinin öldürüldüğü durumlar var. Bu durumda kurbanların kimlik tespitlerini yapmak imkansız hale geliyor. Beslic ailesinden 4 kız kardeş bunun bir örneği. 5 kız kardeşten 4’ü öldürülmeden önce tecavüze uğradı. Son kardeş hayatta kalmayı başardı ve sonradan yaşlılar yurdunda öldü. Kendisinden bir DNA örneği alınmadığı için, kardeşlerinin sonradan bulunan kemikleri üzerinde kimlik tespiti resmen yapılamadı." diye konuştu.
Şimdiye kadar elde edilen verilere göre bu yıl düzenlenecek toplu cenaze töreni için 30 kurbanın hazırlandığını belirten Fazlic, bu sayının temmuza kadar artabileceğini kaydetti.
– Boşnak nine Fata Orloviç’in bahçesinde toplu mezar ihbarı
Fazlic, Fata Orloviç’in bahçesinde izinsiz yapılıp sonrasında yıkılan kilisenin konumunda toplu mezar olduğuna dair ihbarlar aldıklarını ve bugün yapılan kazı çalışmaları sonucunda bir kemiğe rastlanmadığını ifade etti.
Bosna Hersek'te 1992-1995'te yaşanan savaştan önce köyünde eşi ve 7 çocuğuyla yaşayan Orloviç, savaş sırasında eşi Sacir dahil 22 yakınını kaybetmişti.
Ülkenin farklı bölgelerinde ve ABD'de yaşayan çocuklarının tüm ısrarlarına rağmen doğduğu toprakları terk etmeyen Orloviç, 1999'da savaştan önce yaşadığı köyüne dönmüştü.
Döndüğünde bahçesine kilise yapıldığını gören Orloviç, izinsiz yapılan bu kilisenin kaldırılması için hukuk mücadelesi başlatmış, kilisenin yıkılmaması için kendisine teklif edilen parayı reddeden Boşnak nine, 11 yıl süren hukuk mücadelesini 2019'daki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM) kararıyla kazanmıştı.
Uzun süren mücadeleler sonunda kilise 5 Haziran 2021’de yıkılmıştı.
– Srebrenitsa'da ne oldu?
Srebrenitsa'nın 11 Temmuz 1995'te Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerince işgal edilmesinin ardından Birleşmiş Milletler (BM) bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, daha sonra Sırplara teslim edildi.
Kadın ve çocukların Boşnak askerlerin kontrolündeki bölgeye ulaşmasına izin veren Sırplar, en az 8 bin 372 Boşnak erkeği ise ormanlık bölgede, fabrikalarda ve depolarda katletti. Katledilen Boşnaklar toplu mezarlara gömüldü.
Srebrenitsa'da Sırp güçleri tarafından öldürüldükten sonra toplu mezarlara gömülen binlerce soykırım kurbanının, daha sonra başka yerlere nakledildiği biliniyor.
Soykırımdan sonra açılan toplu mezarlardan çıkarılan ceset kalıntıları tam olmasa da binlerce aile, sevdiklerinin bulunabilen birkaç kemiğini toprağa veriyor.
Aradan neredeyse 27 yıl geçmesine rağmen 1000'e yakın soykırım kurbanının cesedine henüz ulaşılamadı.
