ELAZIĞ (AA) – Diyarbakır'da nesli tükenme tehlikesi altında bulunan Dicle koruğu (rosularia blepharophylla) ve kabamayasılı (ajuga xylorrhiza) endemik bitki türleri, Elazığ'da doku kültürü laboratuvarında üretildi.
Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile Fırat Üniversitesi (FÜ) iş birliğinde Tür Koruma Eylem Planları Uygulaması Projesi kapsamında, üniversite yerleşkesinde kurulan Doku Kültürü Laboratuvarı ve Serası'nda, Türkiye'de nesli tükenme tehlikesi altındaki bitki türleri, doku kültürü yöntemiyle tohuma ve zamana bağlı kalmadan, steril koşullarda, genetik yapıları korunarak daha sağlıklı ve hızlı yetiştiriliyor.
Bu kapsamda Türkiye'de ilk defa laboratuvar ortamında yürütülen 1 yıllık çalışmanın sonucunda Diyarbakır yöresi endemik türleri olan ve nesli tükenme tehlikesi altındaki Dicle kuruğundan 1472 ve kabamayasılıdan 62 adet üretildi.
Üretilen bitkilerin yarısı Doğa Koruma ve Milli Parklar 15. Bölge Müdürlüğü ekiplerince doğal yaşam alanlarına ekilmek üzere Diyarbakır'a gönderildi.
– "Diyarbakır yöresine ait olan bu iki bitki türü ilk seri üretimlerimiz oldu"
FÜ Rektörü Prof. Dr. Fahrettin Göktaş, tanıtım töreninde gazetecilere yaptığı açıklamada, Türkiye'nin coğrafi özellikleri dolayısıyla büyük bir bitki zenginliğine sahip olduğunu belirtti.
Çevre faktörlerinden ülkedeki bazı endemik bitki türlerinin nesli tükenme tehlikesi taşıdığını, ancak doku kültürü laboratuvarı ve serasının bu türlerin yeniden çoğaltılmasına ve korunmasına imkan sağlayacağını ifade eden Göktaş, şunları söyledi:
"Diyarbakır yöresine ait olan bu iki bitki türü ilk seri üretimlerimiz oldu. Bundan sonraki süreçte laboratuvarımızdaki personel sayısını daha da artırarak, ülkemizde özellikle Doğu, Güneydoğu ve Akdeniz bölgelerinde yer alan çeşitli bitkilerin laboratuvar ortamında çoğaltılmasını sağlayacağız. Burada ciddi bir yatırım var ve bu yatırımın en iyi şekilde değerlendirilmesi gerekiyor. Nesli tükenen bitkilerde özellikle coğrafyamıza özgü olan bitkiler, bizim için çok önemli bir kültür mirası niteliğindedir. Bunların laboratuvar ortamında, nesli tükenmeden çoğaltılarak doğaya kazandırılması çok önemli bir çalışma."
– "1472 Dicle koruğu ve 62 kabamayasılı üretildi"
DKMP 15. Bölge Müdürü Ahmet Çörtük ise ülkede nesli tehlike ve tehdit altında bulunan ve kaybolmaya yüz tutmuş bazı endemik bitki türlerinin korunması ve çoğaltılması maksadıyla bakanlık ile Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından Türkiye’de ilk olan Doku Kültürü Laboratuvarı ve Serası'nın kurulduğunu belirtti.
Kurulan seranın daha sonra yapılan protokolle FÜ Rektörlüğü'ne teslim edilerek faaliyetlerine başladığını aktaran Çörtük, şöyle konuştu:
"DKMP Genel Müdürlüğü olarak biyolojik çeşitliliğin korunması ve gelecek nesillere aktarılması maksadıyla tüm Türkiye'de biyolojik çeşitlilik izleme envanter çalışmaları yapıldı. Daha sonra buradan elde edilen veriler, Nuh'un Gemisi Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Veri Tabanı'na yüklendi. Bu yüklenen verilerden nesli tehlike altında olan endemik ve lokal endemik türler için tür koruma eylem planları hazırlandı. Bu doğrultuda özellikle bölgemizden başlayarak yine Bölge Müdürlüğümüze bağlı Diyarbakır ilimizin lokal endemiği olan Dicle koruğu ve kabamayasılı bitkilerinin çoğaltılması için numuneler, doku kültürü laboratuvarına getirildi. Hocalarımızın ve kurumumuzun beraber çalışmaları ile 1472 Dicle koruğu ve 62 kabamayasılı üretildi. Bunları da doğaya kazandırmak üzere bir kısmını doğaya diktik, kalan kısmını da dikmeye devam ediyoruz."
Laboratuvar sorumlusu Dr. Öğretim Üyesi Aykut Topdemir de doku kültürü laboratuvarında, nesli tehlike altında olan endemik bitkileri mikro çoğaltma yöntemiyle çoğaltarak doğaya kazandırdıklarını vurguladı.
