İSTANBUL (AA) – Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Türkiye’nin yurt dışına kaçırılan kültür varlıklarının iadesi konusunda son yıllarda büyük bir atılım yaptığını söyledi.
ABD’de ele geçirilen Türkiye’ye ait 28 tarihi eserin tanıtım toplantısı, İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde gerçekleştirildi.
Toplantıya Bakan Ersoy’un yanı sıra ABD Ankara Büyükelçisi Jeff Flake, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Nadir Alpaslan, İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürü Coşkun Yılmaz, İl Jandarma Komutanı Tümgeneral Yusuf Kenan Topçu ve İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürü Rahmi Asal katıldı.
Ersoy, toplantıda, kültür varlıklarına sahip çıkmak adına eğitim, sosyoloji, hukuk ve diplomasi gibi çok yönlü bir strateji kullanarak kaçakçılıkla mücadele ettiklerini ifade etti.
Türkiye’nin uluslararası camiada kültür varlıklarına sahip çıkma konusunda da liderlik yaptığına dikkati çeken Ersoy, şöyle devam etti:
“Kültür varlığı kaçakçılığı konusunda pazar olan ülkelerdeki piyasayı ve talepleri daraltmak için de UNESCO ve İnterpol çatısı altında çalışmalarımızı aralıksız sürdürüyoruz. Bütün bu çalışmalar sayesindedir ki, ülkemiz yurt dışına kaçırılan kültür varlıklarının iadesi konusunda son yıllarda büyük bir atılım yaptı. Son 20 yılda yasa dışı olarak ülke dışına kaçırılan 8 bine yakın kültür varlığımızın Türkiye’ye iadesini sağladık. Bugün de bir hukuk mücadelesini daha sonuçlandırdığımızı sizlerin vasıtasıyla paylaşmak için bir araya geldik. Zira kaçak kazılarla ortaya çıkarılarak yasa dışı yollarla Amerika Birleşik Devletleri’ne giden 28 adet kültür varlığının ülkemize kazandırılmasının haklı mutluluğu ve gururunu hep birlikte yaşıyoruz.”
Ersoy, binlerce dokümanın taranması ve yüzlerce verinin incelenip değerlendirildiği zor bir sürecin ardından eserlerin Anadolu kökenli olduklarının belgelendiğini ve teslimi gerçekleştirilen eserler arasında 12 sikke, 6 bin yıllık Kilia idolü, neolitik döneme ait tanrıça figürü, geyik başı motifli sunu kasesi ve çıngırak bulunduğu aktardı.
Bu iadenin gerçekleşmesini sağlayan 2 önemli unsurun olduğuna işaret eden Mehmet Nuri Ersoy, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bunlardan birincisi hem Manhattan Savcılığında hem de Bakanlığımızda konuyla ilgili çalışan birimlerin kendilerini araştırmalarına adamaları, ikincisi ise tabii ki iş. Bakanlığım süresince kültür varlığı kaçakçılığının önlenmesine yönelik çalışmalar kapsamında edindiğim tecrübe bana şunu gösterdi ki ne kadar haklı olursanız olun, ortaya ne kadar derin koyarsanız koyun, eğer muhatap ülkenin yetkilileri de sizin kadar iş birliğine açık değilse yollarınızın bir anda kapanması maalesef mümkün. Manhattan Savcılık Ofisi ve ABD İç Güvenlik Birimi ise sürecin başından beri çok yakın bir iş birliği ve şeffaflık örneği gösterdiler.”
Türkiye’ye getirilen bu koleksiyonun önemli bir bölümünün sahibi ABD’li milyarder Michael Steinhardt’ın tam 180 kültür varlığı üzerindeki hakkından feragat ettiğini anlatan Ersoy, böylece 11 ülkenin kendi topraklarına ait eserleri geri alacağı bilgisini verdi.
– “Burada tarih ve kültür öylesine zengin ki buna gıpta ediyoruz”
ABD Ankara Büyükelçisi Jeff Flake ise İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ne ilk kez geldiğini dile getirerek, “Müzenin kurucusu arkeolog, ressam ve bürokrat Osman Hamdi Bey’i tanımaktan ve bugün onun mirası sayesinde burada olduğumuzu öğrenmekten mutluluk duyuyorum.” dedi.
Ankara’ya yerleşince Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ni ziyaret etme fırsatı olduğunu belirten Flake, şunları kaydetti:
“Eşim oradaki eserlerden çok etkilenip, ‘Neden ABD’de böyle bir müze yok?’ diye sormuştu. Şöyle cevap vermiştim, ‘çünkü Amerika’da böyle bir tarihimiz yok.’ Bu bir gerçek. Burada tarih ve kültür öylesine zengin ki buna gıpta ediyoruz. Türkiye halkının bu eserleri geri almasından dolayı çok büyük mutluluk duyuyorum. Tarihi eserler menşei ülkelere aittir.”
Flake, ABD ve Türkiye arasında kültürel mirasın korunmasına yönelik iş birliği yapıldığını ve bugünkü etkinliğin de bunun bir sonucu olduğunu söyledi.
Konuşmaların ardından Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ve beraberindeki heyet Hazine Salonu’ndaki eserleri inceleyerek yetkililerden bilgi aldı.
