TAHRAN (AA) – MUHAMMET KURŞUN – İran'da yaz sıcaklarının başlamasıyla ülke genelinde yaygın elektrik kesintileri yaşanırken halk, hükümetten bu soruna çözüm bulmasını talep ediyor.
İran'da elektrik üretiminin günlük yaklaşık 50 bin ancak buna karşılık tüketimin 66 bin megavatı bulması nedeniyle Elektrik Üretim ve Dağıtım Şirketi, çözümü tüm ülke geneline yayılan kesintilerde buluyor.
Başkent Tahran başta olmak üzere ülke genelindeki 31 eyalette de günde 5-6 saati bulan elektrik kesintileri yaşanıyor. Elektrik kesintilerine tepki gösteren halk geçen hafta bazı şehirlerde toplanarak bu durumu protesto etti.
Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Enerji Bakanı Rıza Erdekaniyan, elektrik kesintileri nedeniyle halktan özür diledi ancak başka çarelerinin de olmadığını söyledi.
Ülkede 2013 ve 2017 yıllarında göreve gelen 12. ve 13. dönem hükümetlerini, benzin, doğal gaz, su ve elektrik alanında hayata geçirdiği projeleriyle öven Ruhani, elektrik sorununu tamamen çözecek santral projelerinin yaptırımlar nedeniyle uygulanamadığını savundu.
Hükümet, kesintileri azaltmak için resmi kurumlar ve bankaların perşembe günleri tatil olmasına karar verdi. Öte yandan bu kurumların hafta içi çalışma saatlerini de azaltarak 06.30-13.30 olarak değiştirdi.
Dünyada en fazla kripto para üreten 7 ülkeden biri olan İran, yaşanan elektrik kesintileri nedeniyle bu alandaki faaliyetleri geçici olarak yasakladı ve kripto para üretim cihazlarına el koydu.
AA muhabirine konuşan Tahranlılar, günde 2-3 defa kesilen ve her seferinde 2-3 saat süren kesintilerin hem evlerde hem işyerlerinde mağduriyetlere yol açmasından şikayetçi.
– "Son birkaç yılda elektrik alanına hiç yatırım yapılmadı"
Tahran'da yaşayan serbest meslek sahibi Sohrab Mahmudi, İran elektrik sisteminin ve altyapısının eski olduğunu ve artık ihtiyaca cevap vermediğini belirterek, "Son birkaç yılda elektrik alanına hiç yatırım yapılmadı. Kuraklık olduğu için su yok, barajlar boş, nüfus arttı ve mevcut elektrik yetmiyor. Genel olarak elektrik konusuna bütçe ayrılmadı. Elektrik sistemi yıllar önceye ait, yenilenmedi." diye konuştu.
Ülkenin nükleer faaliyetlere yaptığı yatırıma da değinen Mahmudi, şunları kaydetti:
"Buşehr'de nükleer enerji ile çalışan Buşehr elektrik santrali de devre dışı kaldı. Nükleer enerji ile çalışan santral kurmadılar. Buşehr'deki de şimdi kapalı. Nükleer enerji ile elektrik üretilirse sorun çözülür. Bu alana yatırım yapılmalıdır. Bütün işler geçici olarak idareten yapılıyor. Kalıcı ve sağlam projeler hayata geçirilmiyor. İcraatler yüzeysel ve günü kurtarmaya dönük."
Tahran'da esnaflık yapan Hamid Arabi de elektriklerin günde 2-3 kez kesildiğini ve ticaretlerinin durmasına neden olduğunu dile getirerek, "Çarşıda hırdavat malzemeleri satıyoruz ve müşteri geldiği zaman ürünleri göremiyor. Ayrıca üretim yerlerinde çalışmalar duruyor ve çalışanlar evlerine gitmek zorunda kalıyor." dedi.
İran'ın doğal gaz, petrol ve maden açısından zengin bir ülke olduğunu ancak elektrik enerjisinde sorun yaşadıklarını ve siyasi nedenlerle başka ülkelere elektrik ihraç ettiklerini ifade eden Arabi, konutlardaki kesintinin insanları daha fazla mağdur ettiğini söyledi.
– "Hükümet kesintilerin nedenlerini araştırmalı ve çözüm bulmalıdır"
Nevid Nakevi de elektriklerin sabah, öğle ve akşam saatlerinde kesildiğini ve bunun kendilerini zor durumda bıraktığını anlatarak, şunları dile getirdi:
"Evde solunum cihazına bağlı kalp hastası annem var. Nefes alamazsa ölür. Şu ana kadar geçirdiği krizler nedeniyle 10 defa hastaneye kaldırdık. Bu yaz sıcaklarında evde klimasız kalan çocuklar bir yana, hastalar ne günah işledi ki bu elektrik kesintilerine maruz kalıyor? Sadece ben değil, tüm vatandaşlar işkence çekiyoruz. Hükümet kesintilerin nedenlerini araştırmalı ve çözüm bulmalıdır. İşsizlik, korona ve kesintiler şartları dayanılmaz kılıyor."
Ali Ahmedi ise elektrik kesintileri nedeniyle asansörde mahsur kaldığını aktararak, hükümetin elektrikle ilgili halka daha detaylı ve bilgilendirici açıklamalar yapması gerektiğini belirtti.
Ahmedi, fazla elektrik tüketen yerlere müdahale edilmesini ve konut elektriğinin kesilmemesini istedi.
– "Biz savaşta mıyız ki havalar 2 gün ısındı hemen elektriği kesiyorsunuz?"
Esnaf Mehdi Nejad da kesintilerin tüm İran halkı için önemli bir sorun olduğunu ifade ederek, "Biz savaşta mıyız ki havalar 2 gün ısındı hemen elektriği kesiyorsunuz? Halk ne günah işledi de her açıdan baskı altında. Yöneticiler halktan ne istediyse halk bunu yerine getirdi ancak onların sorunlarına çözüm bulunmuyor. İsrafın önlenmesi de hükümetin elinde. Hükümet, akşamları memurları görevlendirsin ve fuzuli tüketim yapan işyerleri ile mağazaları tespit edip cezalandırsın. İsraf etmeyen halk neden bunun ceremesini çeksin?" görüşlerini paylaştı.
Alışveriş pasajında bekçilik yapan Hasan Mirmuhammedi de elektrikler kesilince pazardaki ticaretin durduğuna ve esnafın dükkanları kapatıp evlerine gittiğine dikkati çekerek, "Elektrik başka ülkelere verilmezse bu sorunlar olmaz ve mevcut elektrik bize yeter. Bazı yerlerde elektrik tüketimi çok fazla, bu doğru. Tüketim azalmalıdır." diye konuştu.
İran'ın nükleer enerjiyi daha çok tıp alanında kullandığını vurgulayan Nevid Kalenderi ise bu enerjinin elektrik üretiminde de kullanılması halinde önemli bir ilerleme kaydedileceğini söyledi.
