VİYANA (AA) – Avusturya’nın başkenti Viyana’da İran nükleer anlaşması görüşmeleri, Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi adına AB Dış İlişkiler Servisi Genel Sekreter Yardımcısı ve Siyasi Direktörü Enrique Mora başkanlığında, taraf ülkelerin diplomatlarının katılımıyla başladı.
Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşmanın seyri ve Mayıs 2018’de tek taraflı olarak anlaşmadan ayrılan ABD’nin dönüşünün ele alınacağı toplantıya Almanya, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya ve İran’dan üst düzey yetkililer katıldı.
AB Dış İlişkiler Servisi Genel Sekreter Yardımcısı ve Siyasi Direktörü Mora, toplantı öncesinde sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Net hedefimiz, anlaşmanın tüm taraflarca tam ve etkili bir şekilde uygulanmasına geri dönmektir." ifadesini kullandı.
Toplantıda 2015’de imzalanan anlaşmanın tam anlamıyla uygulanması ve yaptırımların kaldırılması gibi konuların yanı sıra ABD’nin KOEP’ye dönüş sürecine ilişkin değerlendirmeler ele alınacak.
ABD'li yetkililer, ülkelerinin anlaşmadan çekilmesi nedeniyle KOEP’e ilişkin belirli periyodlarla düzenlenen ortak komisyon toplantılarına katılmıyordu.
Washington heyeti, iki yıldan fazla bir süre sonra ilk defa İran dışında anlaşmaya taraf ülkelerle geri dönüş hakkında görüş alışverişinde bulunacak.
- İran nükleer anlaşması
Ortak Kapsamlı Eylem Planı, İran'ın nükleer faaliyetlerinin denetlenmesi ve düzenlenmesi, bunun karşılığında yaptırımların kaldırılması amacıyla Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin'in yanı sıra Almanya ve AB ile İran arasında 2015'te imzalanmıştı.
ABD'nin İran'a uyguladığı yaptırımlardan AB'li yatırımcıların etkilenmemesi ve bu ülkeyle ticari ilişkilerin sürdürülmesi için Almanya, Fransa ve İngiltere tarafından INSTEX adı verilen bir mekanizma 2019'da hayata geçirilmiş ve bu kapsamda ilk para transferi ve ticari faaliyetler de gerçekleştirilmişti.
Anlaşmayla ilgili görüşmelerin yapıldığı Viyana'da mevcut katılımcıların son yüz yüze toplantısı Şubat 2020'de düzenlenmişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı, 3 Nisan'da anlaşmanın taraflarının "ABD'nin nükleer anlaşmaya dönmesi konusunda" İranlı yetkililerle yaptığı toplantıdan memnuniyet duyduğunu açıklamıştı.
