ERBİL (AA) – BEKİR AYDOĞAN – Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) Ortadoğu ve Afrika Daire Başkanı Bülent Korkmaz, Musul’un yeniden inşası için 15 milyar dolarlık bir bütçeye ihtiyaç duyulduğunu, bununla ilgili düzenlenecek uluslararası bir konferansa Türkiye’nin de ev sahipliği yapabileceğini söyledi.

TİKA Ortadoğu ve Afrika Daire Başkanı Korkmaz’ın öncülüğündeki heyet, Irak’ta yaklaşık bir hafta süren geniş kapsamlı çalışma ziyareti çerçevesinde Bağdat, Necef, Kerbela, Musul, Telafer ve İyaziye’de çeşitli temaslarda bulundu.

Heyet, söz konusu temaslar kapsamında vali, kaymakam, belediye başkanı ve yerel yetkililerle bir araya gelerek, ortak iş birliği konuları ve TİKA’nın katkı sunabileceği alanlara ilişkin detaylı görüş alışverişinde bulundu.

Heyet, Irak’taki temasları sırasında TİKA’nın restorasyon çalışmalarının yanı sıra birçok üretim ve gelir getirici projeler konusunda da yetkilileri bilgilendirdi, Selçuklu ve Osmanlı döneminden kalan tarihi mekanlar dahil birçok tarihi alanda incelemelerde bulundu.

TİKA heyeti gerçekleştirdiği ziyaretlerde, bölgenin üst düzey yetkilileri ve ileri gelenleri tarafından büyük ilgiyle karşılanırken, Türkiye’nin Irak ve Irak halkına yönelik yardımlarından dolayı memnuniyet duyguları öne çıktı.

Korkmaz, TİKA’nın yaklaşık bir hafta süren Irak temaslarını, ziyaretlerde öne çıkan konuları ve Türkiye’nin Irak’a yönelik destek ve yardımlarını AA muhabirine değerlendirdi.

– Abdulkadir Geylani Hazretlerinin Külliyesi’nin TİKA tarafından yapılan restorasyon projesi tamamlandı

Bağdat’taki Abdulkadir Geylani Hazretlerinin Külliyesi’nin TİKA tarafından yapılan restorasyon projesinin tamamlandığını kaydeden Korkmaz, burada İstanbul’da özel ustalara hazırlatılmış Puşide olarak adlandırılan kabir örtüsü serim törenine katıldıklarını belirtti.

Korkmaz, “Bağdat’taki İmam-ı Azam Hazretlerinin türbesinde devam eden TİKA’nın restorasyon projeleri, Bağdat Türkmen Kardeşlik Ocağı’nda devam eden projeler, diğer projelerimiz ve Bağdat’taki kültürel mirasımızı yerinde gördük. Özellikle şu anda Bağdat’taki kalenin içerisinde, Bağdat’taki yerel sanatçıların oluşturduğu fuar alanına ziyarette bulunduk. İnşallah onlara da destekte bulunabilme konusunda gayret edeceğiz.” diye konuştu.

– “TİKA, bütün mezhep ve etnik gruplara eşit yaklaşan bir kalkınma kuruluşu”

Bağdat’taki 2 günlük programlarının ardından Necef ve Kerbela’ya geçtiklerini aktaran Korkmaz, TİKA’nın bütün mezhep ve etnik gruplara eşit yaklaşan, ihtiyaç sahiplerini önceleyen bir kalkınma kuruluşu olduğunu vurguladı.

Necef ve Kerbela ziyaretlerine ilişkin Korkmaz, şunları aktardı:

“Bizim için çok önemli olan hem Hazreti Hüseyin Efendimiz hem Hazreti Ali Efendimizin türbelerini ziyaret ettik. Sağ olsunlar bizleri orada çok üst düzey mütevelli heyeti başkanlığında karşıladılar, çok güzel ağırladılar. Biz onlara da kalbimizi açtık. Türkiye’nin dostluk ve kardeşlik elini onlara da uzatmak istediğimizi, orada ihtiyaç her ne ise imkanlarımız ve mevzuatımız el verdiği ölçüde onları da destekleyeceğimizi ifade ettik. Onlar da bundan çok memnun oldular.”

“Hazreti Hüseyin Efendimizin türbesinde aynı zamanda bir müze bulunmakta. Müzeyi gezdik, müzecilik anlamında nasıl bir destek verebileceğimiz konusunu istişare ettik.” diyen Korkmaz, orada bulunan el yazmalarının korunması konusunda Türkiye’de verilebilecek eğitim ve yerelde oluşturulabilecek atölyeler konusunda istişarelerde bulunduklarını dile getirdi.

– “Kerkük esnafı, Cumhurbaşkanı ve Türk halkına teşekkür duygularını ifade etti”

Korkmaz, Necef ve Kerbela’nın ardından Kerkük’ü ziyaret ettiklerini hatırlatarak, “Kerkük’te malumunuz Cumhurbaşkanımızın talimatıyla yapmış olduğumuz, yangının ardından hemen hızlıca başlayıp 1,5 yıl içinde tamamladığımız Kerkük Kayseri Çarşısı’nı yerinde ziyaret ettik.” dedi.

Buradaki esnafın yapılan çalışmalardan çok memnun olduğunu aktaran Korkmaz, Kerkük esnafının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Türk halkına teşekkür duygularını ifade ettiklerini vurguladı. Korkmaz, sonraki süreçte de Kerkük esnafının yalnız bırakılmayacaklarını ve desteklenmeye devam edileceklerini kendilerine ilettiklerini söyledi.

Korkmaz, Kerkük Kalesi ve Kışlası ile bir dizi Selçuklu ve Osmanlı Dönemi tarihi eserini ziyaret ettiklerini ve buralarda da çalışmalar yapmayı arzu ettiklerini dile getirdi.

Kentteki temasları sırasında Kerkük Valisi Rakan Said ile bir araya geldiklerini belirten Korkmaz, şöyle devam etti:

“Sağ olsunlar bizi çok sıcak karşıladılar. Dünya çapında yapmış olduğumuz çeşitli projelerimizden bahsettik. Kendisi çok etkilendi, inşallah benzerlerinin de Kerkük’e kazandırılması konusunda temennilerini iletti.”

– “Bir şehrin üniversitesine yatırım yapmak aslında geleceğine yatırım yapmak gibi”

Musul ziyaretleri kapsamında öncelikle Musul Valisi Necim el-Cuburi ile görüştüklerini kaydeden Korkmaz, Vali’nin kendilerini çok sıcak bir şekilde karşıladığını ve Musul’un sorunlarını ele aldıklarını belirtti.

TİKA’nın Bağdat Ofisi’ndeki koordinatör, koordinatör yardımcısı ve yerel personelin sık sık ziyaretler düzenleyeceğini aktaran Korkmaz, projelerin olgunlaşmasının akabinde 2021 yılında daha nitelikli katkılarda bulunabileceklerine işaret etti.

Korkmaz, Irak’ın önemli üniversitelerinden Musul Üniversitesi’ni ziyaret ettiklerine değinerek, şunları söyledi:

“Sayın rektörle olası iş birliği alanlarından bahsettik. Çok ilgi gösterdi, gerçekten bir şehrin üniversitesine yatırım yapmak aslında geleceğine yatırım yapmak gibi. Çünkü orada yetişecek genç nesiller o ülkenin ve şehrin kalkınmasında çok öncü rol oynuyorlar. Dolayısıyla biz de her ülkede olduğu gibi burada da üniversitelerle iş birliğine çok özel bir önem atfediyoruz. Bu minvalde inşallah Musul Üniversitesiyle de proje iş birliğimiz olacak.”

– “Musul’la ilgili düzenlenecek bir konferansa Türkiye ev sahipliği yapabilir”

Musul’daki temasları kapsamında Sünni vakıf temsilcileriyle de görüştüklerini aktaran Korkmaz, kentin önemli simgelerinden olan ve Nurettin Zengi olarak bilinen Ulu Camii’yi de ziyaret ettiklerini kaydetti.

Korkmaz, kentte yeniden bir canlanmaya şahit olmaktan ayrıca mutlu olduklarını dile getirerek, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Gerçekten DEAŞ terörü nedeniyle çok büyük bir yıkıntıya maruz kalmış. Ama umarım uluslararası toplumun dünya kültür mirası listesinde yer edinecek bu eserler ve burada yaşayan, onları koruyan insanlar konusunda diğerkamlıklarını göstererek onlara destek olurlar.”

Vali Cuburi’nin ifadesine göre Musul’un 15 milyar dolarlık bir bütçeye ihtiyacı olduğunu anımsatan Korkmaz, bunun çok büyük bir bütçe olduğunu ve uluslararası toplumun bu konuda katkı yapmasını umduğunu belirterek, “Hatta bununla ilgili düzenlenecek bir konferansa Türkiye de ev sahipliği yapabilir. Umarım bu türlü bir çalışmayla Musul tekrar o parlak şaşaalı günlerine geri döner.” temennisinde bulundu.

– Türkmen iç göçmenlerin kaldığı kampların boşaltılması sonrası tedirginlik ve endişe hakim

Korkmaz, Musul programının ardından Telafer ve İyaziye’yi de ziyaret ettiklerini aktararak, “Orada da gerçekten çok büyük bir kardeşlik duygularıyla bize sarılarak, makamlarını bizlere tevdi ederek sıcak davrandılar. Sağ olsun Sayın Kaymakam, Irak parlamentosundaki Sayın Türkmen Milletvekili, belediye yetkilileri ve ihtisas müdürleriyle Kerkük ve Musul’daki gibi bir araya geldik ve ilk ağızdan oradaki sorunları dinledik.” dedi.

Telafer ve İyaziye ziyaretlerine Türkiye’nin diğer kurumlarının Irak’taki temsilciliklerinin de eşlik ettiğini hatırlatan Korkmaz, bu kurumlar için de çeşitli proje veya proje taleplerinin alınması veya bazı projelerin yerinde ifa edilmesine yönelik fırsat oluştuğuna dikkati çekti.

Korkmaz, Türkmen iç göçmenlerin kaldığı Yahyava ve diğer kampların boşaltılması sonrası evlerine dönmeleri istenen İyaziye’deki halkın, büyük bir tedirginlik ve endişe içerisinde olduklarını vurguladı.

Irak devletinin bütün vatandaşlarına eşit bir şekilde davranmasını temenni eden Korkmaz, tıpkı Sincar’a dönmesi istenen Ezidilere yapılan yardım ve dikkat gibi Türkmen nüfusa da yardımların esirgenmemesini umduğunu dile getirdi.

Korkmaz, Irak’taki temaslarının son durağında Erbil’e döndüklerini ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Etnik ve Dini Oluşumlardan Sorumlu Bakan ve Irak Türkmen Cephesi (ITC) Yürütme Kurulu Üyesi Aydın Maruf’u makamında ziyaret ettiklerini sözlerine ekledi.