SİVAS (AA) – İBRAHİM ÖZEL / SERHAT ZAFER – Sivas'ın Zara ilçesinde metruk evde 6 yıl önce bir avuç kadar bulunan ve çoğaltılması için çalışma başlatılan yöreye özgü "Habeş buğdayının" ilk hasadı yapıldı.

Merkezi İstanbul'da bulunan Zaralılar Vakfı ile Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknoloji Fakültesi iş birliğiyle yürütülen tarımsal araştırma ve geliştirme çalışmaları kapsamında, 6 yıl önce metruk evde bir avuç kadar bulunan Habeş buğdayının çoğaltılması için proje uygulandı.

Tarım Bilimleri ve Teknoloji Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tolga Karaköy öncülüğünde yürütülen proje kapsamında, Habeş buğdayı tohumları 3 bölgede, 4 farklı alana ekildi.

"Ata tohumu" olarak nitelendirilen buğdaydan elde edilen verim yüzleri güldürdü.

– "Beklediğimiz gibi kalitesi çok yüksek çıktı"

Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknoloji Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tolga Karaköy, AA muhabirine, Habeş buğdayını milli çeşit olarak Türk tarımına kazandırma noktasından hareketle proje oluşturduklarını, ıslah programını Zara Vakfı aracılığıyla yürüttüklerini söyledi.

Proje fikrinin yaklaşık 2 yıl önce ortaya çıktığını anlatan Karaköy, şunları kaydetti:

"Bizden önceki nesiller sandık içerisinde tohumları saklarmış. Bu tohumlar sonraki kuşaklar tarafından bulunuyor. Habeş buğdayının da böyle bir hikayesi var, bulunuyor ve bulunduktan sonra çoğaltılarak çiftçilere yavaş yavaş dağıtılmaya başlanıyor. Habeş buğdayının kalitesi beklediğimiz gibi çok yüksek çıktı. Bu sene hem kışlık hem de yazlık olarak ekimini yaptırdık. Bitki boyu ne kadardır, başak boyu ne kadardır, başak sayısı, başakta tane sayısı gibi farklı özellikleri gözlemledik. Gözlemledikten sonra da bitkinin kendi morfolojik özelliklerine uygun şekilde de tarlada başaklar seçtik."

Karaköy, saflaştırma çalışması yürüttüklerini, Habeş buğdayının kalite özelliklerine yakın özelliklerde yeni çeşitler elde edip çiftçilerin hizmetine sunmayı hedeflediklerini aktardı.

– Ata tohumunun hasadına başlandı

Zaralılar Vakfı Temsilcisi Sezai Yılmaz da ilçede dört farklı tarım arazisinde ekilen buğdayın hasadının, Şeyhmerzuban Mahallesi'nde gerçekleştirildiğini belirtti.

Harabe bir evde 6 yıl önce bir avuç kadar buldukları, geçmişte ilçede de ekilen yöreye özgü buğdayı çeşitli bölgelerde ekerek çoğalttıklarını anlatan Yılmaz, hasattan elde edilen rekoltenin sevindirici olduğunu kaydetti.

Yılmaz, 9 dönümde hasat yaptıklarını ifade ederek, "Yaklaşık 2,5 ton aldık. Diğer 28 dönümde de yaklaşık 1 ay sonra hasat gerçekleştireceğiz. Çiftçilere tohumu çoğaltmaları ve aldığı kadarını iade etmesi şartıyla bu buğdaydan ücretsiz vereceğiz." diye konuştu.

– Çömlek içerisinde buldu

Ata tohumunun ortaya çıktığı metruk binanın sahibi Ünal Coşkun ise binanın içerisindeki eşyaları çıkartırken tohumu bulduklarını belirterek, "Eşyalarımızı çıkarırken, bir çömleğin içerisinde buğday çıktı. Ayıkladık, bir avuç buğday çıkarabildik ve onu da iş insanımız Sedat Coşkun istedi. Tohum olarak kullandı ve çoğaltılmasını sağladı." dedi.

Tarlalarda buğdayın ekimini yapan Zara Ziraat Odası Başkanı Zeki Şimşek de Habeş buğdayının yöreye ait ata buğdayı olduğunu dile getirerek, "Hasadını yaptık, bire 16 verdi. Zara'da bire 10 verdiği zaman başarılı bir buğday hasadı sayılır. Buğdayımız daha verimli olduğunu gösterdi, dönüme 300 kilo civarında mahsul alındı." ifadelerini kullandı.